Tuesday, April 30, 2013

ဥက္ကံမှာ ပဋိပက္ခဖြစ်ပွား

နောက်ဆုံး ရေးသားချိန် 30 ဧပြီလ 2013 - 09:19 GMT
ဥက္ကံမြို့မှာ ဒီကနေ့မနက်ကစလို့ ဗုဒ္ဓဘာသာနဲ့ မွတ်ဆလင်တွေကြား ပဋိပက္ခတွေ ဖြစ်နေပါတယ်။ မွတ်ဆလင် တွေပိုင်တဲ့ဈေးဆိုင် တွေကို လူအုပ်ကြီးက ဖျက်ဆီးခဲ့ကြောင်းနဲ့ ပြည်လမ်းမပေါ်မှာရှိတဲ့ ဗလီတလုံး ပျက်စီးသွားကြောင်း ဥက္ကံမြို့ခံတွေကပြောပါတယ်။
အစ္စလာမ် ဘာသာရေး စာသင်ကျောင်း တကျောင်းလဲ ဖျက်ဆီးခံခဲ့ရတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။သေနတ်ပစ်ဖောက်သံတချို့ကိုလည်းကြားရတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
ဒီကနေ့ မနက်ပိုင်းက ဆွမ်းခံ ကြွတဲ့ ကိုရင်လေးတပါးနဲ့ အစ္စလာမ်ဘာသာဝင် အမျိုးသမီးတဦး တိုက်မိရာက အပြန်အလှန် အခြေအတင် စကားများကြပြီး လူအုပ်ကြီးက တုတ်တွေ ကိုင်ဆွဲလို့ ရောက်လာပြီး ဗလီတွေကို တိုက်ခိုက်ဖို့ ကြိုးစားခဲ့ကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။
ဈေးပတ်လမ်းက ဗလီရှေ့မှာတော့ ရဲတပ်ဖွဲ့ဝင်တွေက စောင့်ကြပ်ပြီး ကာကွယ်ပေးထားတယ်လို့ အဲဒီ နားမှာ နေထိုင်တဲ့ မြို့ခံတဦးက ဘီဘီစီကို ပြောပါတယ်။


Monday, April 29, 2013

ဒီကေဘီအေ နဲ့နယ်ခြားစောင့်တပ် တိုက်ပွဲဖြစ်

နောက်ဆုံး ရေးသားချိန် 28 ဧပြီလ 2013 - 16:07 GMT

soldier_guards_border_
နယ်ခြားစောင့်တပ်
ကရင်ပြည်နယ်၊ မြိုင်ကြီးငူရွာအနားက၊ ဒီကေဘီအေ ဗိုလ်စောဘိအဖွဲ့ နဲ့ ဘီဂျီအက်ဖ် ကရင်နယ် ခြားစောင့်တပ်တွေ အပြင်းအထန် တိုက်ပွဲ ဖြစ်နေ ပါတယ်။ ဒီကေဘီအေ ဗိုလ်စောဘီ အဖွဲ့ ရှိတဲ့ နေရာ ကို ဒီဒေသမှာ အခြေစိုက်တဲ့၊ ဘီဂျီအက်ဖ်၊ ကရင်နယ်ခြား စောင့်တပ် ဖြစ်တဲ့ ဗိုလ်မှူးစိုးနိုင်ရဲ့တပ်ရင်း ၁၀၁၂ နဲ့အတူ တပ်ကူ သွားတဲ့ ဗိုလ်မှူး စောချစ်သူ ၊ ဗိုလ် မှူးလိုက်သိမ့် နဲ့ ဗိုလ်မှူးမောင်၀င်းတို့ တပ်တွေက လက်နက်ကြီး၊ လက်နက်ငယ်တွေနဲ့ပစ်ခတ်ရင်း နဲ့တိုက်ပွဲ ဖြစ်နေတယ်လို့ ထိုင်းနယ်စပ် လုံခြုံရေး နဲ့ကေအင်ယူ ဖက်က ပြောပါတယ်။
ဒီဒေသရဲ့သံလွင်မြစ်ထဲ မှာ ဒီကေဘီအေဗိုလ်စောဘိ အဖွဲ့နဲ့ဘီဂျီအက်ဖ် ဗိုလ်မှူးစိုးနိုင်တို့အဖွဲ့တွေ ဟာ သူ့နယ်၊ ကိုယ့်နယ် ဆိုပြီး လုရင်းနဲ့ ပြီးခဲ့တဲ့ သောကြာနေ့တုံးက နှစ်ဖက်ကြားမှာ ပစ်ခတ်ရင်း ဘီဂျီအက်ဖ်ဖက်က တယောက် သေသွားရာ ကနေ ပြဿနာ စခဲ့တာလို့ ကေအင်ယူ ဘားအံခရိုင် ဥက္ကဌ စောအောင်မော်အေး က ဘီဘီစီ ကို ပြောပါတယ်။
ပြဿနာ ဖြစ်တဲ့ ဒေသခံ ဘီဂျီအက်ဖ် ကရင်နယ်ခြားစောင့်တပ် နဲ့ တပ်ကူတွေဟာ မနေ့က ည ၉ နာရီ လောက်က စပြီး တိုက်တာ၊ ဒီနေ့မနက် ၆ နာရီလောက်အထိ တိုက်လိုက် နားလိုက် နဲ့တညလုံး တိုက်ပွဲ ဖြစ်ခဲ့တယ်လို့ ဒေသခံတွေ က ပြောပါတယ်။
အသေအပျောက်တွေ ကို ဒီကေဘီအေဖက်ရော ၊ဘီဂျီအက်ဖ် ကရင် နယ်ခြားစောင့်တပ်တွေ ဖက်ကိုပါ ဆက်သွယ်လို့ မရလို့ ၊ အတိအကျ မသိရသေးပေမဲ့၊ ထိုင်းနယ်စပ်လုံခြုံရေး သတင်းရပ်ကွက်က နှစ်ဖက်စလုံးမှာ အယောက် ၅၀ ထက်မနည်း ဒဏ်ရာ ရတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
အခု တိုက်ပွဲဖြစ်နေတဲ့ နှစ်ဖက်စလုံးဟာ အရင်တုံးက ဒီကေဘီအေ တဖွဲ့ထဲက သူတွေဖြစ်ပါတယ်။၂၀၀၈ ခုနှစ် သြဂုတ်လ မှာ အစိုးရ က ဘီဂျီအက်ဖ် ကရင်နယ်ခြားစောင့်တပ် အဖြစ် အသွင် ပြောင်းပေး တုံးက ဒီကေဘီအေအဖွဲ့၀င် အတော်များများ က ဘီဂျီအက်ဖ် ကရင်နယ်ခြားစောင့်တပ် အသွင် ပြောင်းသွားကြ ပါ တယ်။ အခုမြိုင်ကြီးငူ ဒေသအခြေစိုက် ဗိုလ်စောဘိကိုယ်တိုင်ကလည်း ကရင် နယ်ခြားစောင့် အသွင်ပြောင်းသွားခဲ့ ပြီးနောက်ပိုင်း မှာ သူ့နောက်လိုက်တွေ နဲ့အတူ ဒီကေဘီအေ အဖြစ် ပြန်ရပ်တည် ခဲ့တာပါ။
အဲဒီ နောက်ပိုင်းမှာ၊ ဒီဒေသက ဗိုလ်မှူးစိုးနိုင် ဦးဆောင်တဲ့ ဘီဂျီအက်ဖ် ကရင် နယ်ခြားစောင့်တပ်၊ တပ်ရင်း၁၀၁၂ နဲ့ ဗိုလ်စောဘိ ရဲ့ ဒီကေဘီအေ အဖွဲ့တွေက ဒေသတွင်း က အကျိုးစီးပွား နဲ့ ပတ်သက် ပြီး မကြာခဏ ပစ်ခတ် တိုက်ခိုက် တာတွေ ဖြစ်ခဲ့ ပါတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့ နှစ်တုံးက နှစ်ဖက်ကြား ပစ်ခတ် တိုက်ခိုက်ရာက ဘီဂျီအက်ဖ်ကရင်နယ်ခြားစောင့်တပ်တွေ ရဲ့ လက်နက် အတော်များများ ကို ဒီကေဘီအေ က သိမ်းယူ သွားတာ ကို နောက်ပိုင်း ဒီကေဘီအေ ဗိုလ်ချုပ်နှုတ်ခမ်းမွှေးက တဆင့် သမတရုံး၀န်ကြီးဦးအောင်မင်း တို့ကို ပြန်ပေး ခဲ့ပါတယ်။
ပြီးခဲ့တဲ့လတုံးကတော့ ၊ ကရင်အဖွဲ့တွေကြားမှာ ပစ်ခတ် တိုက်ခိုက်မှုတွေ ရပ်ပြီး စည်းလုံး ညီညွတ်ကြဖို့ ဘားအံးမြို့မှာ ကရင်အဖွဲ့အစည်းတွေနဲ့ လက်နက်ကိုင် ငြိမ်းအဖွဲ့တွေပါ ဆွေးနွေး ခဲ့ကြပါတယ်။

Sunday, April 28, 2013

To day is worship day for our Karen Baptist Church Sydney 28/04/2013

We are very thankful for received opportunity to worship God at our Church. Many Church member attended to Church and get strength by our pastor Tok give sermon to us.Also we have singing by Church choir, youth song,story,and also youth have a special competition of bible reading, so we get a lot of strength for us.And Prayer for our Church by Mrs Nyan Dah.
At the competition,after four of our youth had a competition, Miss Lay Lai Paw is the first one and Miss Thu Lei K Paw is second,and another Miss Nidoh Thart Boh is the third one but number four
is Miss Merry Moo. This competition we have three Judge to give mark for them.
We thank God very much.God bless our Church.See you next week.

Pastor Tok preaching gospel at Church
Mrs Blooming prayer for us
Saw Hsa Law Lat is Chair person at Church
The first one Miss Po Lay win bible reading competition
The second one Miss Thu Lei k Paw
Three of four Nee Doh Thart Boh
The last one Miss Merry Moo.




PuPu Yei end prayer

Church choir up and Endeavour  song down









Saturday, April 27, 2013

ကညီဒီကလုာ္စဿဖွိဢ္ကရဿ ခိဢ္နဿ္တဖဢ္အဂ့ဿ္ဖုဢ္ကိာ္

စီၯဘးအူကႜံ စီၯဘးအူကႜံအိဢ္ဖဲ်ဢ္ဖဲ(၁၉၀၅)နံဢ္ဖဲ၀့ဿ္ပသံဢ္န့ဢ္္လီၯ.အ၀ဲဒိဢ္ထီဢ္ဘဢ္လဿပွၯကဲဒိဢ္္အိဢ္ဒီးစံာ္ပွဲၯဟီဢ္ခိဢ္ကပံာ္အဒူဢ္အထဿပူၯန့ဢ္လီၯ.ဖဲ၁၉၂၅နံဢ္အ၀ဲဖ်ိထီဢ္၀ဲဖႜဢ္စိမိၯဖဲ၀့ဿ္တကူဢ္္၀ံၯအလီဿ္ခံကဲထီဢ္ပီဿ္၇ီတ၈ၯဒီးဘဢ္တဿ္ကိးအီၯလဿအဲကလံးပီဿ္၇ီတဿ္မၯ၂နံဢ္၀ံၯအလီဿ္ခံ၁၉၃၇နံဢ္အ၀ဲနုာ္လီၯမၯသကိးတဿ္ဒီးကီဿ္ပယီၯပဒိဢ္ဒံအမ့ဿ္ခိသဲြကိတိဢ္တ၈ၯန့ဢ္လီၯ.ဖဲတဿ္ဒုးဖးဒိဢ္ခံဘ်ီတဘ်ီ၀ံၯအလီဿ္ခံ၁၉၄၆နံဢ္အ၀ဲဒုးအိဢ္ထီဢ္ကညီဒီကလုာ္စဿဖွိဢ္က၇ဿKNUလဿကညီဒီတကလုာ္တဿ္ဘဢ္သးအခဿဢ္စးဒီးကီ္ဿ္ပယီၯတဿ္သဘ့်အ၈ီဿ္တဘ်ီဃီဃ့ထီဢ္စ့ဿ္ကီးအဲကလံးလဿကပ်ဲကညီအိဢ္ဒီးအကီဿ္စဲဢ္ဒဢ္၀ဲန့ဢ္လီၯ.ဖဲ၁၉၄၆တုၯလဿလါFebruary(၁၉၄၇)နံဢ္အ၀ဲတူဿ္လိာ္ဒီးကဲထီဢ္ဘဢ္္တဿ္ကစီဢ္ခိဢ္္က်ဿဿ္၊ဒီးတဿ္လဲၯတဿ္က့ၯကိတိဢ္ခိဢ္က်ဿဿ္တုၯလီၯလဿApril(၁၉၄၇)အ၀ဲဟးထီဢ္လဿကိတိာ္အလီဿ္တစုန့ဢ္လီၯ.ဖဲJanuary(၁၉၄၉)နံဢ္ကညီဒီတကလုာ္၈ဲၯထဿဢ္ပဿဿ္ဆဿတဿ္လဿ၀့ဿ္အ့စ့ဢ္အ၀ဲတီခိဢ္၇ိဢ္မဲ၀ဲန့ဢ္လီၯ.ဖဲလါAugust၁၂သီ၁၉၅၀နံဢ္စီၯဘးအူကႜံဘဢ္တဿ္မၯသံအီၯလဿက်ဲဖဲထိဢ္ကီးကိသ၀ီစံာ္ဒဲလီဿ္အဘူးဒီး၀့ဿ္(Moulmeil)၁၇၀မဲဢ္ (Miles)န့ဢ္လီၯ.ပွၯထဿတဿ္ကစီ္္္ဢ္ဖိအူသီအ၀ဲကစဿ္ဃုသ့ဢ္ညါတဿ္၈့ဿ္တဿ္က်ိၯဘဢ္ဃးကီဿ္ခိဢ္စီၯဘးအူကႜံ အတဿ္သံအ၈့ဿ္ဒီးကြဲးပာ္ဖ်ါထီဢ္၀ဲလဿအလံာ္(A journalist, A General and an Army in Burma)သုးပဒိဢ္ပာ္ဖ်ါထီဢ္ဒီးစံးဘဢ္ပွၯထဿတဿ္ကစီဢ္ဖိလဿကဘီယူၯပူၯစံး၀ဲစီၯဘးအူကႜံဘဢ္တဿ္ဖီဢ္္သံဃုာ္ဒီးပွၯပဿဿ္ဆဿတဿ္ဖိခိဢ္နဿ္ဒိဢ္ထီစီၯစဲခ့ဢ္ဒီးပွၯကီၯလၯ၀ါသုးခိဢ္(Vivien)တ၈ၯလဿဘဢ္တဿ္ထဿနုာ္လီၯအီၯလဿဃိဢ္ပူၯခီဖ်ိသူတဿ္စုက၀ဲၯလဿတဿ္နာ္လဿအီဢ္ဆါအတဿ္သံန့ဢ္မ့ဿ္အ၀ဲအတဿ္သုးက်ဲၯ၀ဲတဿ္စုက၀ဲၯသုးပဒိဢ္တဖဢ္စံး၀ဲ(လဿတအိဢ္ဒီးတဿ္သးအုး)ဒံန့ဢ္လီၯ.ပွၯဃုတဿ္ကစီဢ္ဖိတ၈ၯအံၯမၯန့ဿ္တဿ္ကစီဢ္အံၯဖဲလဿအ၀ဲလဲၯဃုသ့ဢ္ညါဒီးသံကြဿ္၀ဲအ၀ဲသ့ဢ္န့ဢ္လီၯ.ခိဢ္္နဿ္သ့ဢ္တဖဢ္ဘဢ္တဿ္ဖီဢ္အီၯခါတဿ္စုက၀ဲၯတအိဢ္လဿၯဘဢ္ဒီးမူဒံ၀ဲဘဢ္ဆဢ္ဘဢ္တဿ္မၯသံအီၯန့ဢ္လီၯ.အ၀ဲသ့ဢ္၈ုာ္က်ဲးစဿးဃ့ဿ္၀ဲဖဲဆဿကတီဿ္လဿပက်ဲးစဿးသုးက်ဲၯလဿကဆွဿအ၀ဲသ့ဢ္လဿသုးမုဿ္လီဿ္က်ဲလဿအအိဢ္ဘူးဒီးတဿ္လီဿ္ဖဲန့ဢ္၊ပမၯ စဿၯအ၀ဲသ့ဢ္တသ့ဘဢ္၊ဖဲတဿ္အိဢ္သးဒံန့ဢ္ခါန့ဢ္က်ဲတအိဢ္လဿပကမၯပူၯအ၀ဲသ့ဢ္ဘဢ္၊အ၀ဲသ့ဢ္စံး၀ဲအ၀ဲကပာ္လီၯတဿ္နာ္လဿပဖီခိဢ္တန့ဿ္ဘဢ္အဃိပသူ၀ဲသုးတဿ္ကလုဿ္လဿဖီဢ္သံန့ဢ္လီၯ.အအံၯသုးပဒိဢ္အတဿ္စံးဘဢ္ပွၯထဿတဿ္ကစီဢ္န့ဢ္လီၯ.ဒံသိးကညီဖိသုတမၯလၯကပီၯဘဢ္တဿ္စိဢ္၊လဿဿ္ထူဢ္တဿ္သ့ဢ္နီဢ္သုတအိဢ္အ၈ီဿ္ဒုဢ္ဒါသ့ဢ္တဖဢ္လဲၯကြံာ္လီၯစီၯဘးအူကႜံအစိဢ္လဿပီဢ္လဲဢ္ပူၯန့ဢ္လီၯ.ကီဿ္ခိဢ္စီၯဘးအူကႜံအတဿ္သံအံၯမ့ဿ္၀ဲဖဲ၁၂သီလါအီကူာ္၁၉၅၀နံဢ္ဒီးမုဿ္နံၯအ၀ဲအံၯဘဢ္တဿ္ပာ္ပနီဢ္ပာ္ကဲအီၯဒံကညီပွၯဒူပွၯဃိၯ၊မၯထူ၇ၯမုဿ္နံၯဒီးတဿ္သ့ဢ္နီဢ္ထီဢ္သိဢ္ဒူလဿအဟ့ဢ္လီၯသးသမူလုဿ္ဒိဢ္ပွၯဒိဢ္လဿပ၀ဲကညီဖိတဖဢ္အတဿ္ထူဢ္ဖ်ဲးအ၈ီဿ္ဒီးဘဢ္တဿ္မၯလၯကပီၯအီၯလဿကညီဖိအိဢ္လဿဟီဢ္ဒီဖ်ဿဢ္န့ဢ္လီၯ. စီၯဘးသ့ဢ္စ့ဢ္ စီၯဘးသ့ဢ္စ့ဢ္အိဢ္ဖ်ဲဢ္ဖဲ၁၉၂၇နံဢ္လဿဟဲစဢ္ဒဢ္(Henzada)အ၀ဲမၯလိတဿ္လဿအမဲ၇ံကၯဘ်ဿထံမ့ဢ္၈ွဿဢ္တီၯထိကႜိဒီးမၯတဿ္လဿစ၇့ပွၯကြဲးနီဢ္တဿ္တ၈ၯလဿ(War Office) လဿ၀့ဿ္တကူဢ္တုၯလဿ၁၉၄၆ နံဢ္န့ဢ္လီၯ. အ၀ဲနုာ္လီၯဘဢ္ထြဲဒီးအ့စ့ဢ္တဿ္ဒုးဒီးတယံာ္ အ၀ဲနုာ္လီၯမၯသကိးတဿ္လဿသုးက့၂ သုးက့ ခိဢ္သဢ္ကပီၯဖဲတီအူကီးက၇့းလ့ဘွဲက၀ီၯန့ဢ္လီၯ.ဖဲ၁၉၆၃အ၀ဲကဲထီဢ္ကညီဒီကလုာ္စဿဖွိဢ္က၇ဿလီဿ္ ခဿဢ္သးကမံးတံာ္ဖိတ၈ၯဒီးဘဢ္တဿ္ဃုထဿထီဢ္အီၯဒံအမ့ဿ္ကူဢ္သ့ဆဲးလၯမူဒါခိဢ္ဖဲ၁၉၇၀နံဢ္ဒီး၁၉၈၀ နံဢ္အဘဿဢ္စဿၯန့ဢ္လီၯ.အ၀ဲကဲထီဢ္ကညီဒီကလုာ္စဿဖွိဢ္က၇ဿနဲဢ္၇ြဲဢ္ခိဢ္က်ဿဿ္ဒီးတယံာ္ကီဿ္သူလ့ၯ ကီဿ္ခိဢ္ ပွၯပဿၯလီဿ္ဆ့ဢ္နီၯဖဲ ၁၉၈၄ န့ဢ္လီၯ. ကီဿ္ခိဢ္မါဘးစဢ္ ကီဿ္ခိဢ္မါဘးစဢ္အိဢ္ဖ်ဲဢ္ဖဲ၁၉၁၆၊မီဘ့ဢ္(Maubin)မ့ဿ္တဿ္လီဿ္တတီၯဃီလဿအကသဿကဲထီဢ္ဘဢ္ကႜိသ၇ဢ္တ၈ၯန့ဢ္လီၯ.မါဘးစဢ္နုာ္လီၯလဿကညီဒီကလုာ္သဿဖွိဢ္က၇ဿဖဲ၁၉၄၇နံဢ္ဒီးကဲထီဢ္ဘဢ္သုး၈ဿၯသးခိဢ္(KNDO)အဆိကတဿဿ္တ၈ၯဖဲ၁၆လါယူၯလံတနံဢ္ဃီန့ဢ္လီၯ.အကစဿ္အတဿ္ထံဢ္လဿထံ၇ူဿ္ကီဿ္သဲးမ့ဿ္ပွၯSocialistဖိတ၈ၯ(Socialistမ့ဿ္၀ဲပွၯတ၈ၯလဿတဿ္ပာ္သးအိဢ္လဿတဿ္မၯန့ဢ္ကလဘဢ္မၯဒံသိးသိးအီဢ္ဒံသိးသိးဒီးထံကီဿ္ဒီဘ့ဢ္တဿ္ထူးတဿ္တီၯန့ဢ္ကဘဢ္မ့ဿ္ပွၯကိး၈ၯအတဿ္ပွၯဟံးန့ဿ္လီၯဆီထဲတ၈ၯတသ့ဘဢ္)၊ကီဿ္ခိဢ္မါဘးစဢ္မ့ဿ္ပွၯတ၈ၯလဿအအိဢ္ဒီးထံရူဿ္ကီဿ္သဲးတဿ္ထံဢ္စိတ၈ၯ၊အကစဿ္မၯတဿ္ထံဢ္လိာ္စံးကတိၯသကိးဒီးသိဢ္မွံၯ(Communist Party of Burma),ဖဲ၁၉၅၂ နံဢ္လဿတဿ္အံၯအဃိ ဒုးတဿ္ဒီသဒဿတဿ္က၇ဿက၇ိ (the formation of an umbrella organization) ဒီး The National Democratic United Front (NDUF). ဒံ အမ့ဿ္ KNU ပွၯပဿၯလီဿ္ဆ့ဢ္နီၯခံ၈ၯတ၈ၯ ဒီးမ့ဿ္၀ဲ နီဿ္၀ံဿ္ခံခဿက၇ဿအဃိတဿ္ထံဢ္တလီၯပလိာ္အိဢ္ထီဢ္လဿက၇ဿပူၯသုးခိဢ္က်ဿဿ္စီၯဘိဢ္မႜးထုးလီၯဖးသးဟ့းန့ဿ္မုဿ္ထီဢ္ကီဿ္ခီမ့မ့ဿ္မါဘးစဢ္ဟံန့ဿ္ထံထဢ္စြ့ဘဢ္ဆဢ္ဖဲ၁၉၆၈နံဢ္အကစဿ္ကိးထံဢ္လိာ္သးဒီးသုးခိဢ္ပက်ဿဿ္စီၯဘိဢ္မႜးဒီးအိဢ္ဃူအိဢ္ဖွိးက့ၯတပူၯဃီဒီးဒုးအိဢ္ထီဢ္က့ၯKNUကညီိဒီကလုာ္စဿဖွိဢ္က၇ဿန့ဢ္ လီၯ. မါဘးစဢ္ ကဲထီဢ္ဘဢ္ KNU ပွၯပဿၯလီဿ္ဆ့ဢ္နီၯ ဖဲ၁၉၆၉ တုၯလီၯလဿ ၁၀ August ၁၉၇၆ နံဢ္လီၯ.ဖဲတဿ္ဒုးအိဢ္ထီဢ္(National Democratic Front သီသီအခါအကစဿ္ ဘဢ္တဿ္ဃုထဿ ထီဢ္ဒံ အမ့ဿ္က၇ဿခိဢ္န့ဢ္လီၯ.ကီဿ္ခိဢ္မါဘးစဢ္သံ၀ဲဖဲမၯနဿၯပ်ီကညီဒီကလုာ္စဿဖွိဢ္က၇ဿလီဿ္ခဿဢ္သးလီဿ္လံၯဖဲလါမ့ၯ ၁၉၈၂ နံဢ္န့ဢ္လီၯ. နီဿ္လြံဿ္စဢ္ဘဲစိဢ္ နီဿ္လြံဿ္စဢ္ဘဲစိဢ္အိဢ္ဖ်ဲဢ္ဖဲ၁၉၄၁၀့ဿ္တကူူဢ္မ့ဿ္၀ဲပွကးျပါ Portuguese Jew အဖိမုဢ္၊အမိဿ္ မ့ဿ္ကညီ မုဢ္န့ဢ္လီၯ.နီဿ္လြံဿ္စဢ္ဘဲစိဢ္္ကဲထီဢ္ဘဢ္ကီဿ္ပယီၯမုဢ္ဃံလၯကတဿဿ္Miss Burma ဖဲနံဢ္ ၁၉၅၀ ဒီး ၁၉၅၈ န့ဢ္လီၯ. အကစဿ္မ့ဿ္စ့ဿ္ကီးမုဢ္၈ဲၯဒိဒီးဒုးအိဢ္ထီဢ္ (ပူ- တဿ၈ီၯမူ) တဘ်ဳးဘ့ဢ္န့ဢ္လီၯ. ဖဲအဖ်ိထီဢ္ကႜိလဿBoston၀ဲၯဟဲက့ၯကဒါက့ၯဆူကီဿ္ပယီၯဒီးဖဲ၁၉၆၄ဒိးတ့ဒိးဖ်ီအသးဒီး သုးက့ ၅ သုးက့ခိဢ္လီဿ္လ့ၯ စီၯလ့ထ့ဢ္ မ့ဿ္ပွၯတ၈ၯလဿအက့ၯလီၯဃုာ္ဒီး ဟဲထဿဢ္သဢ္မြ့ ဒီးမၯသကိး တဿ္ဒီးဒုဢ္ဒါန့ဢ္လီၯ.တုၯမ့ဿ္ဒုဢ္ဒါမၯသဲလ့ထ့ဢ္ဖဲတဘူးတယံၯဒီးသထိဢ္၀ံၯအလီဿ္ခံနီဿ္လြံဿ္စဢ္က၇ဿက၇ိထီဢ္က့ၯသုးက့၅သုးဖိတဖဢ္ဟဲက့ၯလဿတဿ္ပဿဿ္ဆဿက်ါန့ဢ္လီၯ.ဖဲ၁၉၆၇နံဢ္အ၀ဲဒိးတ့ဒိးဖ်ီကဒီးအသးဒီးပွၯအမဲ၇ကၯဖိGlen Craing ဒီးလဲၯအိဢ္လဿCalifornia၀့ဿ္န့ဢ္လီၯ. ကညီဖိလဿအိဢ္လဿကီဿ္ယံၯပွၯဟူး၈ဲၯတဿ္ထံ၇ူဿ္ကီဿ္သဲးတဿ္က၇ဿကရိလဿပကညီဒိကလုာ္အ၈ီဿ္ နီဿ္လြံဿ္စဢ္မ့ဿ္စ့ဢ္ကီးပွၯတ၈ၯလဿ၈ဲၯလိာ္တဿ္နီဿ္နီဿ္တ၈ၯမၯသကိးစ့ဿ္ကီးတဿ္လဿ pro-democracy groups န့ဢ္လီၯ. အူလးဖ့ဢ္ အူလးဖ့ဢ္အိဢ္ဖ်ဲဢ္ဖဲ၁၉၀၉နံဢ္သးဖးယးဖ့းစ့ဢ္သ၀ီ၊သထိဢ္တဿ္ပဿတခီန့ဢ္လီၯ.အူလးဖ့ဢ္မ့ဿ္ပအိဢ္ကလုာ္ ဒီးဖဲယပဢ္ဟဲနုာ္လီၯကီဿ္ပယီၯဒီးဒီးကထဿဢ္ဘးမီဢ္ကဲခိဢ္ကဲနဿ္လဿတဿ္ပဿတဿ္ျပးအခါအ၀ဲမ့ဿ္၀ဲသ့ဢ္ပွဿ္ကိတိဢ္ဒီးမၯသကိးတဿ္ဘူးဘူးတံဿ္တံဿ္ဒီးစီၯဘးအူကႜံန့ဢ္လီၯ.ဖဲတဿ္ဒုး၀ံၯအလီဿ္ခံဒံအမ့ဿ္ကညီဒီကလုာ္စဿဖွိဢ္က၇ဿ ထီဢ္ပအိဢ္ တဿ္ပဿဿ္ဆဿတခ်ဳးလဿအ၀ဲသံလဿ အဲးတမဢ္ Asthma ဖဲ ၂၅ September ၁၉၇၅ နံဢ္ ဒံဘဢ္န့ဢ္လီၯ. စီၯဟဲထဿဢ္သဢ္မြ့ စီၯဟဲထဿဢ္သဢ္မြ့အိဢ္ဖ်ဲဢ္ဖဲ၁၉၀၅နံဢ္၊ပသံဢ္Basseinန့ဢ္လီၯ.အကစဿ္အိဢ္ဖ်ိထီဢ္(Judson College)ဖဲ၀့ဿ္တကူဢ္တခ်ဳးလဿအကဲထီဢ္ဘဢ္ District educational inspector ပွၯဘဢ္မူဘဢ္ဒါ လဿတဿ္ကူဢ္ဘဢ္ကူဢ္သ့တခီပၯဖဲဟဲဟစဢ္ဒဢ္Henzadaန့ဢ္လီၯ.အကစဿ္နုာ္လီၯမၯသကိးတဿ္ဒီးက၇ဿမိဿ္ပွဿ္ဖဲ ၁၉၄၇ နံဢ္ဒီးမ့ဿ္စ့ဿ္ကီးပွၯတ၈ၯလဿမၯသကီးတဿ္ကညီဖိတဿ္၈ဲၯထဿဢ္ဖဲ ၁၉၄၉ နံဢ္ဘူးဘူးတံဿ္တံဿ္န့ဢ္လီၯ.အကစဿ္မ့ဿ္ခိဢ္နဿ္တ၈ၯလဿထံထဢ္စြ့တကပၯဒီးမ့ဿ္ပွၯတ၈ၯလဿတဿ္ထံဢ္ဒီးခိဢ္ကိၯလဿစုထြဲတကပၯတ၈ၯလီၯ.ဖဲ၁၉၅၆နံဢ္တုၯ၁၉၆၃အကစဿ္ကဲထီဢ္ဘဢ္ကညီဒီကလုာ္စဿဖွိဢ္ က၇ဿပွၯပဿၯလီဿ္ဆ့ဢ္နီၯန့ဢ္လီၯ. အနီဿ္ကစဿ္ဘဢ္တဿ္သ့ဢ္ညါအီၯဒံအမံၯမ့ဿ္မူဆိကီဿ္ကစဿ္ (emperor ) ဒီးက့ၯမၯသကိးတဿ္ဒီးပယီၯပဒိဢ္ဖဲ ၁၉၆၃ နံဢ္လီၯ. စီၯဟဲထဿဢ္သဢ္မြ့သံဖဲ၀့ဿ္တကူဢ္ ၂ January ၁၉၈၀ နံဢ္န့ဢ္လီၯ. စီၯဟဲစဿဢ္ကႜဢ္ဒိ စီၯဟဲစဿဢ္ကႜဢ္ဒိအိဢ္ဖ်ဲဢ္ဖဲ၁၉၀၇နံဢ္မီမႜးမ့ဿ္တီၯခဿဢ္စးကႜိခိဢ္တ၈ၯန့ဢ္လီၯ.စီၯဟဲစဿဢ္နုာ္လီၯသုးတဿ္မၯလိ Sandhurst military academy ဖဲ ၁၉၃၀နံဢ္၊ ဖဲတဿ္ဒုးဖးဒိဢ္ခံဘ်ီတဘ်ီအကစဿ္အိဢ္လဿ တဿ္လီဿ္ ဒီးနုာ္လီၯကီဿ္ပယီၯတဿ္ဒီသဒဿသုးမုဿ္ဒိဢ္the Burma Defence Army န့ဢ္လီၯ.မ့ဿ္ပွၯထီဒါပွၯယပဢ္ဖိ က၇ဿဖိတ၈ၯဒီးဖဲ၁၉၄၅ နံဢ္အ၀ဲကဲထီဢ္ဘဢ္သုးခိဢ္က်ဿဿ္ခံတုၯမ့ဿ္တဿ္ ဒုးဖးဒိဢ္၀ံၯတခ်ဳးလဿအကစဿ္ ဟးထီဢ္ဒံးလဿသုးမုဿ္ဒံဘဢ္ဖဲ၁၉၅၀နံဢ္၊ဒီးနုာ္လီၯမၯသကိးတဿ္ဒီးအူနူးဖဲ၁၉၆၀နံဢ္.ဖဲ၁၉၈၀နံဢ္အကစဿ္အိဢ္ဘွံးလဿသုးလီဿ္ဒီးဖဲအက့ၯလဿ၀့ဿ္တကူဢ္တဿ္တဟံး၈့ဿ္၀ီအီၯဘဢ္. အ၀ဲဘဢ္တဿ္ ဃုထဿထီဢ္လဿ တဿ္ဟ့ဢ္တဿ္ဖးကမံးတံာ္ the election commission ဖဲ ၁၉၈၈ နံဢ္န့ဢ္လီၯ. စီၯလ့ထ့ဢ္ စီၯလ့ထ့ဢ္အိဢ္ဖ်ဲဢ္ဖဲ၁၉၂၅နံဢ္လဿသမဲThamaingဘူးဒီး၀့ဿ္တကူဢ္န့ဢ္လီၯ.လ့ထ့ဢ္မၯတဿ္ဒီးပွၯယပဢ္ထိခဲဖဿဢ္ထံဢ္Kempenteiသုးမုဿ္ဒံပွၯက်ိာ္ထံတဿ္ဖိတ၈ၯန့ဢ္လီၯ.ထဲ၁၉၄၈နံဢ္လ့ထ့ဢ္နုာ္လီၯ၀ဲဆူကညီဒီကလုာ္၈ဿၯသးက၇ဿဒီးမၯသကီးတဿ္ဒီးကညီပွၯပဿဿ္ဆဿတဿ္ဖိန့ဢ္လီၯ. တနံူဢ္ပူၯအလီဿ္ခံံဖဲ ၁၉၅၆ နံဢ္လ့ထ့ဢ္ကဲထီဢ္ဘဢ္သုးက့၅ခိဢ္လဿသထိဢ္ဒီးဖဲ၁၉၆၁နံဢ္အကစဿ္တီခိဢ္၇ိဢ္မဲဆွဿလီၯအသုးမုဿ္ဆူ၀့ဿ္မဲဆီးဘဢ္တဿ္နာ္လဿတဿ္သးတမံအိဢ္ထီဢ္လဿအ၀ဲဒီးပွၯယိၯဖိပွၯမၯကၯတဿ္ဒီးလဿတဿ္ဟ့ဢ္ကဢ္အ၈ီဿ္န့ဢ္လီၯ.ဖဲ၁၉၆၀နံဢ္လ့ထ့ဢ္က့ၯပာ္လီၯတဿ္စုက၀ဲၯဒီးဟဲထဿဢ္သဢ္မြ့ဒီးဒိးတ့ဒိးဖ်ီအသးဒီးမုဢ္၈ဲၯဒိဒီးမ့ဿ္ စ့ဿ္ကီးမုဢ္ဃံလၯလဿကီၯပယီၯနီဿ္လြံဿ္စဢ္ဘဲးစဿဢ္န့ဢ္လီၯ. လ့ထ့ဢ္ပယီၯမၯသံအီၯဖဲ September ၁၉၆၅ နံဢ္န့ဢ္လီၯ. စီၯစ့ဢ္ဒနံဢ္လူနံဢ္ စီၯစ့ဢ္ဒနံဢ္လူနံဢ္အိဢ္ဖ်ဲဢ္ဖဲနိၯ၀့ဘဿဢ္(၃)သီ(၁၈၈၂)နံဢ္လဿ၀့ဿ္တကူဢ္အလိကညီက၀ီၯ.အမိဿ္မ့ဿ္နီဿ္ကးလယးလူနံဢ္ဒီးအပဿ္မ့ဿ္အူလူနံဢ္န့့ဢ္လီၯ.အဒီပုဿ္ပဲဿ္အိဢ္(၃)၈ၯအ၀ဲမ့ဿ္ပွၯ၀ဲဿ္ကိဒီးပွၯလူမံဢ္အဘူးအတံဿ္တဖဢ္မ့ဿ္ပွၯအိဢ္ဒီးတဿ္ကူဢ္ဘဢ္ကူဢ္သ့၊မံၯဟူပွၯသ့ဢ္ညါအီၯအါလဿထံလီဿ္ကီဿ္ပူၯကလုာ္က်ါမ့ဿ္၈့ၯလဿထံ၇ူဿ္ကီဿ္သဲးမ့ဿ္၈့ၯလဿကညီဖိအက်ါန့ဢ္လီၯ. ဒီးကထဿဢ္ထံသဢ္ဘႜဢ္၊ အူလူနံဢ္ (စံၯဒနံဢ္လူနံဢ္အပဿ္)၊ ဒီးအဖါတံဿ္ဒုးအိဢ္ထီဢ္ဒီကလုာ္က၇ဿKaren National Association (KNA) န့ဢ္လီၯ. စီၯစ့ဢ္ဒနံဢ္လူနံဢ္ အပါမ့ဿ္တဿ္အိဢ္ဖွိဢ္သ၇ဢ္ဒီးကဲ၀ဲမဲဢ္၇ြဲဿ္ခိဢ္က်ဿဿ္လဿကညီဒီကလုာ္ကရဿthe Karen National Associationန့ဢ္လီၯ.ဖဲလဿအပဿ္ဒီးအဖါတံဿ္လဲၯပူၯ၀ံၯအလီဿ္ခံအကစဿ္ဒီးအဘူးတံဿ္ဆြ့ဢ္မႜိတဖဢ္ဟံး ထီဢ္ဖီဢ္ထီဢ္မူဒါဒီးမၯက့ၯတဿ္လဿကညီဒီကလုာ္က၇ဿပူၯ the Karen National Association န့ဢ္လီၯ. ဖဲလဿကညီဒီကလုာ္က၇ဿအိဢ္ထီဢ္သီခါလူနံဢ္အဆြ့ဢ္မႜိကဲ၀ဲနဲဢ္၇ြဲဿ္ခိဢ္က်ဿဿ္၊ပွၯပဿၯလီဿ္ဆ့ဢ္နီၯ၊ပွၯပဿၯလီဿ္ဆ့ဢ္နီၯခံန့ဢ္လီၯ.ဖဲလဿအ၀ဲဖ်ိထီဢ္တီၯထီကႜိအကစဿ္လဲၯလဿကီၯလၯသူကီဿ္ဒံသိးကဆဲးမၯလိတဿ္အ၈ီဿ္လီၯ.ဖဲန့ဢ္၀ံၯအလီဿ္ခံအ၀ဲလဲၯမၯလိတဿ္လဿကီဿ္အဲကလဲးဒံသိးကမၯနဿ္ဒံဢ္က၇ံဢ္လဿတဿ္ဘ်ဿ၊တဿ္သိဢ္တဿ္သီ honor degree of Bar at Law န့ဢ္လီၯ. ဖဲလဿအဖ်ိထီဢ္ကႜိဒီးမၯနဿ္ဒံဢ္က၇ံဢ္၀ံၯဟဲက့ၯက့ၯလဿကီဿ္ပယီၯန့ဢ္လီၯ.ဖဲအကစဿ္ဟဲက့ၯတုၯကီဿ္ပ ယီၯအ၀ဲဆဲးမၯက့ၯတဿ္လဿကညီဒီကလုာ္က၇ဿ the Karen National Association အပူၯဒီးတဿ္မၯအ၈ုာ္အ၈ၯစ့ဿ္ကီးန့ဢ္လီၯ.စံၯဒနံဢ္လူနံဢ္ဟ့ဢ္လီၯသးလဿကလုာ္၈့ဿ္၀ီ၊ထံ၇ူဿ္ကီဿ္သဲး၈့ဿ္၀ီမ့ဿ္၈့ၯလဿၯလဿၯဆ့ဆ့တုၯလဿအကစဿ္သးနံဢ္အိဢ္ ၄၀ ဒီးဖဲလါအ့ျဖ့း ၂၇ သီ ၁၉၂၂ နံဢ္န့ဢ္ ဒိးတ့ဒိးဖ်ီသးဒီးနီဿ္အဲဢ္ဒံလူနံဢ္ဒီးအိဢ္ဒီးဖိခြါတ၈ၯ၊ဖိမုဢ္တ၈ၯန့ဢ္လီၯ.အကစဿ္အမူဒါလဿကညီဒီကလုာ္က၇ဿအပူၯမ့ဿ္ထံ၈ုၯကီဿ္၈ၯ၊ ထံလီဿ္ကီဿ္ပူၯမ့ဿ္၈့ၯ၈့ဿ္၀ီ external and internal affairs of (KNA) န့ဢ္လီၯ. အန့ဢ္အန့ဿ္အ၀ဲမၯစ့ဿ္ကီးတဿ္လဿဘ်ီဢ္ဒိဢ္ထံဖိကီဿ္ဖိခဿဢ္စးက၇ဿဖိ a member of the House of Representative ဘ်ီဢ္ဒိဢ္ပွၯပဿၯလီဿ္ဆ့ဢ္နီၯ Chairman of Parliament ၊ ကႜိခိဢ္ School Principal ၊က၇ဿဖိလဿတီအူတဿ္၈ုၯထီဢ္ပသီသီဢ္က၇ဿ(a member of the Taungoo Development Agency) ပွၯ၇ဲဢ္က်ဲၯစ့တဿး (Director of the Union Bank Board) ဒီး YMCA ပွၯပဿၯလီဿ္ဆ့ဢ္နီၯ (chairman of the YMCA) န့ဢ္လီၯ.ဒံသိးကဒုးအိဢ္ထီဢ္က့ၯ the diarchy (diarchy ) မ့ဿ္၀ဲဖဲအပူၯ ကြံာ္လဿပွၯမၯလဲဿ္အီဢ္ကီဿ္အဲကလံးဖိပဿကီဿ္ပယီၯအခါကီဿ္ပယီၯတမ့ဿ္ကီဿ္ပယီၯဘဢ္မ့မ့ဿ္ တခီဘဢ္တဿ္ပ၀ဲထဲကီဿ္ကီၯလၯသူအကီဿ္၇့ဢ္တဘ့ဢ္(Province)တခါလီၯ.အဃိဒံသိးကီဿ္ပယီၯကအိဢ္က့ၯဒံထံကီဿ္တဘ့ဢ္အသိးစံၯဒနံဢ္လူနံဢ္ခဿဢ္စးဘဢ္က်ဲၯ၀ဲန့ဢ္လီၯ.အဖုဢ္၊diarchyမ့ဿ္ဒဢ္တဿ္ဃ့လီၯဖး ဒီးဒုးအိဢ္ထီဢ္က့ၯကီဿ္အသီ)လဿကီဿ္ပယီၯဒီးကညီကန့ဿ္ဘဢိတဿ္ခြဲးတဿ္ယာ္လဿတဿ္ပဿတဿ္ျပး၊ စံၯဒနံဢ္လူနံဢ္ဒီးခဿဢ္စးတဖဢ္ဘဢ္တဿ္ဆွဿအ၀ဲသ့ဢ္ဆူကီၯလၯသူကီဿ္ဖဲ၂၀လါအီကူဢ္ ၁၉၁၇ နံဢ္လီၯ. ဖဲန့ဢ္က၇ဿဖိလဿဘ်ီဢ္ဒိဢ္လဿတဿ္ပဿတဿ္ျပး(members of parliament in the Diarchy administration)ပွၯအိဢ္၀ဲ(၁၀၃)၈ၯန့ဢ္လီၯ.ဖဲ(၁၉၂၃)၊ပွၯကညီဖိခဿဢ္စး(၅)၈ၯပာ္ဃုာ္လဿကီဿ္ပယီၯ ပွၯဒုးအိဢ္ထီဢ္တဿ္သိဢ္တဿ္သီက်ါ (the Burma Legislative council) န့ဢ္လီၯ. စံၯဒနံဢ္လူနံဢ္ ဟံးန့ဿ္တဿ္မၯဒံကမ်ဿဿ္ခဿဢ္စး( a memver of representatives) ပသံဢ္ကလံၯစိးတကပၯစးထီဢ္လဿ (၁၉၃၈)တုၯလဿ(၁၉၄၁)နံဢ္န့ဢ္လီၯ.ဖဲအကစဿပဿတဿ္အခါန့ဢ္ဘ်ီဢ္ဒိဢ္လဿတဿ္ဖီခိဢ္ထီဘိဒီးဘ်ီဢ္ဒိဢ္ လဿတဿ္ဖီလာ္ထံဖိကီဿ္ဖိခဿဢ္စး (the House of Commons and House of Representatives) ပွၯအိဢ္၀ဲ ၃၆ ၈ၯ၊ ဒီးဘ်ီဢ္ဒိဢ္တခါစုာ္စုာ္ပွၯအိဢ္ ၁၈ ၈ၯန့ဢ္လီၯ.လဿဘ်ီဢ္ဒိဢ္က၇ဿဖိတဖဢ္ပွၯ ၁၈ ၈ၯဘဢ္တဿ္ဃုထဿထီဢ္အီၯလဿပဒိဢ္ဒီးအ၈ၯ(၁၈)၈ၯဘဢ္တဿ္ဃုထဿထီဢ္အီၯလဿကမ်ဿဿ္န့ဢ္လီၯ.ကညီဖိ(၃)၈ၯပာ္ဃုာ္လဿဘ်ီဢ္ဒိဢ္ခဿဢ္စးန့ဢ္လီၯ.စီၯစံၯဒနံဢ္လူနံဢ္ဟံးန့ဿ္အလီဿ္ဒံပွၯပဿၯလီဿ္ဆ့ဢ္နီၯလဿဘ်ီဢ္ဒိဢ္လာ္ခီကအိဢ္တလါဃဢ္ဃဢ္န့ဢ္လီၯ.ဖဲ(၁၉၄၆)နံဢ္၊အကစဿ္ကဲခိဢ္ကဲနဿ္ဒီးကညီခဿဢ္စးတဖဢ္လဲၯ၀ဲဆူကီဿ္အဲကလံးဒံသိးကပာ္ဖ်ါထီဢ္၀ဲကညီဒီကလုာ္က၇ဿအ၈့ဿ္န့ဢ္လီၯ.ဖဲ(၁၉၃၉)နံဢ္ကညီနံဢ္ထီဢ္သီအဆိကတဿဿ္တဘ်ီဘဢ္တဿ္မၯလၯကပီၯဒီးခိဢ္နဿ္(၅)၈ၯအက်ါပဃုာ္စီၯစံၯဒနံဢ္လူနံဢ္၊ဆဲးလီၯအမံလဿ တဿ္၇ဲဢ္က်ဲၯကညီနံဢ္ထီဢ္သီဆူကညီဖိအိဢ္န့ဢ္လီၯ.ဖဲလဿအ၀ဲကဲထီဢ္ဘဢ္၀့ဿ္ခိဢ္ပွၯပဿ၀့ဿ္(a municipal councillor)အခါအကစဿ္ကိးနဿ္က်ဲတဖဢ္အမံၯလဿကညီက်ိာ္ဒီးက်ဲလဿ၀့ဿ္တကူဢ္တဿ္ကိးလဿအူလူနံဢ္က်ဲအိဢ္စ့ဢ္ကိးန့ဢ္လီၯ. စီၯစံၯဒနံဢ္လူနံဢ္ စူးကြံာ္အသးဖဲလါယူၯ ၁၆ သီ ၁၉၅၆ နံဢ္န့ဢ္လီၯ. စီၯမီ၇ဲဢ္ စီၯမီ၇ဲဢ္မ့ဿ္ပွၯက၇ံဢ္နံဢ္ဖိ၊အိဢ္ဖ်ဲဢ္ထီဢ္ဖဲ(၁၉၂၀)နံဢ္အ့ဢ္ကႜီဢ္သ၀ီ၊တီအူကီဿ္၇့ဢ္န့ဢ္လီၯ.စီၯမီ၇ဲဢ္မ့ဿ္ပွၯတ၈ၯလဿအဟူး၈ဲၯမၯသကိးတဿ္ဒီးပွၯထီဒါပွၯယပဢ္ဖိဖဲဟီဢ္ခိဢ္တဿ္ဒုးဖးဒိဢ္ခံဘ်ီတဘ်ီဒီးလဿခံကတဿဿ္န့ဢ္အ၀ဲနုာ္လီၯမၯသကိးတဿ္ဒီးကညီ(Rifles),တဖဢ္န့ဢ္လီၯ.လဿတဿ္သူဢ္တမုာ္သးတမုာ္ထံကီဿ္ပဒိဢ္တဖဢ္အဃိ၊အ၀ဲဒုးအိဢ္ထီဢ္၀ဲဒဢ္က၇ံၯနံၯဒီကလုာ္တဿ္က၇ဿက၇ိ the Karenni National Organisation ဖဲ ၁၉၄၇ နံဢ္ဒီးလဿလီဿ္ခံတနံဢ္န့ဢ္ the United Karenni States’ Independence Army (UKSIA) ဒီသိဢ္ဒီမွံၯဒီး(KNDO),န့ဢ္လီၯ.ဖဲ(၁၉၄၉)နံဢ္အ၀ဲဘဢ္တဿ္ဖီဢ္န့ဿ္အီၯလဿပယီၯသုးမုဿ္ဒီးဘဢ္တဿ္ထဿနုာ္လီၯလဿဃိဢ္ပူၯန့ဢ္လီၯ.အကစဿ္ဘဢ္တဿ္ပ်ဿ္ဖ်ဲးအီၯဖဲ၁၉၅၃နံဢ္၀ံၯအလီဿ္ခံအ၀ဲက့ၯမၯသကိးက့ၯတဿ္ ဒီးက၇့ဢ္နံဢ္ပွၯပဿဿ္ဆဿတဿ္ဖိဒီးကဲထီဢ္ဘဢ္၀ဲဒဢ္(KNPP),အပွၯပဿၯလီဿ္ဆ့ဢ္နီၯဖဲ၁၉၆၀-၁၉၇၇ နံဢ္န့ဢ္လီၯ.ခံနံဢ္၀ံၯအလီဿ္ခံအ၀ဲကဲထီဢ္ဘဢ္(NDF),အပွၯပဿၯလီဿ္ဆ့ဢ္နီၯဒီးအ၀ဲမၯတဿ္တုၯလဿ၁၉၉၁ နံဢ္န့ဢ္လီၯ. စီၯဘိဢ္မႜး စီၯဘိဢ္မႜးအိဢ္ဖ်ဲဢ္ထီဢ္ဖဲ ၁၉၂၇ နံဢ္လါယူၯနူၯအါ၇ံၯအသီ ၂၀၊ ဖဲထံမူခံသ၀ီထဢ္ပူဢ္ကီဿ္၇့ဢ္န့ဢ္လီၯ. အ၀ဲစးထီဢ္အိဢ္ဘဢ္ကႜိလဿအသးနံဢ္အိဢ္အနံဢ္တဆံန့ဢ္လီၯ.လဿကီဿ္အ့ရွၯအပူၯန့ဢ္ခီဖ်ိလဿဟီဢ္ခိဢ္တဿ္ဒုးဖးဒိဢ္ခံဘ်ီတဘ်ီစးထီဢ္အဃိအ၀ဲဘဢ္ပာ္တ့ဿ္ကြံာ္၀ဲအတဿ္ဖံးလိမၯဒိးန့ဢါလီၯ.ဖဲန့ဢ္အဆဿကတီဿ္န့ဢ္အ၀ဲကဲထီဢ္ဘဢ္ပွၯယပဢ္ဖိအပဿၯကီဿ္တ၈ၯန့ဢ္လီၯ.လဿခံအကစဿ္ပတုာ္အတဿ္မၯဒီးနုာ္လီၯမၯသကိးတဿ္ဒီး (Force) 136 န့ဢ္လီၯ. တဿ္ဒုးခံဘ်ီတဘ်ီ၀ံၯအလီဿ္ခံန့ဢ္အ၀ဲမၯသကိးတဿ္ဒီး (AFPFL) the AFPFL government’s Union Military Police (UMP) န့ဢ္လီၯ. ဖဲတဿ္ပဿဿ္ဆဿစးထီဢ္သီသီအခါန့ဢ္အ၀ဲလီဿ္လၯမ့ဿ္၀ဲသုးသ၇ဢ္ ၂ ပ့် rank of corporal ဖဲလဿ၁၉၄၉ နံဢ္န့ဢ္အကစဿ္လီဿ္လၯထီဢ္လဿသုးခိဢ္(၃)ပ့်(Sergeant)န့ဢ္လီၯ.ဖဲလဿ(၁၉၅၆)နံဢ္န့ဢ္အ၀ဲကဲထီဢ္ဘဢ္၀ဲသုးဒ့ခိဢ္(company commander) န့ဢ္လီၯ. ဖဲ ၁၉၆၃ နံဢ္န့ဢ္တဿ္လီၯဖးအိဢ္ထီဢ္လဿ ကညီ တဿ္ပဿဿ္ ဆဿဖိက်ါလဿဘဢ္တဿ္တီခိဢ္၇ိဢ္မဲအီၯလဿမါဘးစဢ္ဒီးဟဿထဿဢ္သဢ္မြ့န့ဢ္လီၯ.စီၯဘိဢ္မႜးတခီဆဿတဲာ္ လီၯတသးလဿကမၯသကိးတဿ္ဒီးမါဘးစဢ္ဒီးဘဢ္တဿ္ဃု ထဿထီဢ္အီၯဒံအမ့ဿ္(KNUP) လီဿ္ခဿဢ္သး ထီဘိကမံးတံာ္က၇ဿဖိတ၈ၯ၊ဘဢ္ဆဢ္အ၀ဲသးတမုာ္လဿထံ၇ူဿ္ ကီဿ္သဲးအတဿ္ထံဢ္လဿ(KNUP)န့ဢ္လီၯ. လဿတဿ္အံၯအဃိဖဲ(၁၉၆၅)နံဢ္န့ဢ္အ၀ဲထုးလီၯဖးသးဒီးဒုးအိဢ္ထီဢ္၀ဲဒဢ္(KNLC),က၇ဿန့ဢ္လီၯ.မ့ဿ္လဿတဿ္လိဢ္နီဿ္နီဿ္လဿကညီဖိပွၯပဿၯဆဿတဿ္ဖိတဿ္ဃူတဿ္ဖိးအ ၈ီဿ္အဃိဖဲ ၁၉၆၈ နံဢ္န့ဢ္မါဘးစဢ္ဒီး စီၯဘိဢ္မႜးထံဢ္လိာ္သးဒီးဒုးအိဢ္ထီဢ္ Karen National United Front (KNUF)န့ဢ္လီၯ. က၇ဿအံၯမါဘးစဢ္ကဲ၀ဲဒဢ္ပွၯပဿၯလီဿ္ဆ့ဢ္နီၯ၊ဒီးမ့မ့ဿ္လဿစီၯဘိဢ္မႜးတခီကဲ၀ဲဒဢ္္ပွၯ ပဿၯလီဿ္ဆ့ဢ္နီၯခံ န့ဢ္လီၯ.ဖဲ(၁၉၆၉)နံဢ္န့ဢ္တဿ္က၇ဿက၇ိ၀ဲအံၯဘဢ္တဿ္ဆီတလဲက့ၯအီၯဆူကညီဒီကလုာ္စဿဖွိဢ္က၇ဿ န့ဢ္လီၯ.ဖဲ(၁၉၇၆)နံဢ္၈့ဿ္၀ီဿ္အူတဿ္အိဢ္ဖွိဢ္ဘဢ္တဿ္မၯအီ္ၯဖဲမၯနဿၯပ်ီစီၯဘိဢ္မႜးဘဢ္တဿ္ဃုထဿထီဢ္အီၯဒံအမ့ဿ္ကီဿ္ခိဢ္တ၈ၯန့ဢ္လီၯ.ဒီးအ၀ဲမၯတဿ္တုၯလဿ၂၀၀၀နံဢ္န့ဢ္လီၯ.လဿခံအကစဿ္ဘဢ္တဿ္ဃုထဿ ထီဢ္အီၯဒံအမ့ဿ္ကီဿ္ခိဢ္ခံဒီးတဿ္ဒီသဒဿသုးမုဿ္ဒိဢ္ခိဢ္တုၯသးသမူဟးထီဢ္တစုန့ဢ္လီၯ. စီၯစဲခ့ဢ္ စီၯစဲခ့ဢ္အိဢ္ဖ်ဲဢ္ထီဢ္ဖဲ(၁၉၁၄)နံဢ္ဖဲမီဢ္လမႜဲဢ္တဿ္ပဿန့ဢ္လီၯ.အ၀ဲမ့ဿ္၀ဲသုးခိဢ္ဖဲသုးနီဿ္၈ံဿ္၁၃၆ဒီးလဿခံတယံာ္အကစဿ္နုာ္လီၯမၯသကိးတဿ္ဒီးကဲထီဢ္ A Member of the Frontier Areas Committee of Enquiry(FACE) က၇ဿဖိန့ဢ္လီၯ. က၇ဿအံၯဘဢ္တဿ္ဒုးအိဢ္ထီဢ္အတဿ္တိာ္ဒံသိးကဃ့ဢ္လီၯ ဘွါလီၯတဿ္သဘံဢ္ဘုဢ္လဿကလုာ္ဒူဢ္အဘဿဢ္စဿၯဒီးဒုးအိဢ္ထီဢ္တဿ္ဃူတဿ္ဖိးတခ်ဴးလဿကီဿ္ပယီၯတဿ္သဘ့်န့ဿ္ဒံးဘဢ္လီၯ.ဖဲ၁၉၄၇နံဢ္န့ဢ္အ၀ဲကဲထီဢ္ဘဢ္(KNDO)အ(commander)န့ဢ္လီၯ.ဒီးအ၀ဲမၯ သကိးတဿ္ဒီးစီၯဘးအူကႜ့ဒီးသံ၀ဲဒဢ္တပူၯဃီလဿဒုဢ္ဒါအတဿ္ဟဲထီဢ္ဒုးအီၯ၊ ဖဲ ၁၉၅၀ နံဢ္လါအီကဿး ၁၂ သီန့ဢ္ထိဢ္ကီၯကိသ၀ီန့ဢ္လီၯ. စီၯစကီၯလဿဿ္တီ စီၯစကီၯလဿဿ္တီအိဢ္ဖ်ဲဢ္ထီဢ္ဖဲ(၁၉၁၄)နံဢ္(Kyaunkpya)တီအူန့ဢ္လီၯ.အ၀ဲဖ်ိထီဢ္၀ဲဒဢ္ Judson College School, ဒီးအ၀ဲကဲထီဢ္ဘဢ္၀ဲဒဢ္သ၇ဢ္ကႜိခိဢ္လဿသၯယၯ၀့ၯဒံၯတကပၯန့ဢ္လီၯ. ဖဲဟီဢ္ခိဢ္တဿ္ဒုးအဆဿကတီဿ္အ၀ဲနုာ္လီၯဆူ(Force)136တဖဢ္အက်ါဒီးတုၯမ့ဿ္တဿ္ဒုး၀ံၯအ၀ဲက့ၯကြဿ္ကဒါက့ၯကြဿ္ကဒါက့ၯ၀ဲသ၇ဢ္ကႜိခိဢ္အတဿ္ဖံးတဿ္မၯန့ဢ္လီၯ.ဖဲကညီတဿ္ပဿဿ္ဆဿစးထီဢ္သီအခါန့ဢ္အ၀ဲမၯသကိးတဿ္ဒီး(KNU)ဖဲ၁၉၅၃တုၯ၁၉၅၆နံဢ္အဘဿဢ္စဿၯကဲထီဢ္ဘဢ္၀ဲပွၯပဿၯလီဿ္ဆ့ဢ္နီၯ တစိဿ္တလီဿ္မ့ဿ္စ့ဢ္ကီး၀ဲဒဢ္ KNUP ခိဢ္နဿ္တ၈ၯလဿပကိ၇ိမးဒီးလဿတဿ္လဲၯထံဢ္စံး delegation to meet the communist Party of Burma န့ဢ္ လီၯ. အ၀ဲဟဲက့ၯအိဢ္ဖဲမၯနဿၯပ်ီ ဒီးဟံးန့ဿ္မူဒါလဿ ကကြဲးထုးခ့ဢ္အဲဢ္ယူဢ္အ၈့ဿ္လဿကီၯလၯက်ိာ္လံာ္အပူၯန့ဢ္လီၯ. စီၯစကီၯလဿဿ္တီသံ၀ဲဒဢ္ ဖဲမၯနဿၯပ်ီ လါမး၈ွး ၇ သီ ၁၉၈၉ နံဢ္န့ဢ္လီၯ. စီၯတဿ္မ်ဿ္ဘီ စီၯတဿ္မ်ဿ္ဘီ အိဢ္ဖ်ဲဢ္ထီဢ္ ဖဲ ၁၉၂၀ နံဢ္ ဖဲမီဢ္လမႜဲဢ္တဿ္ပဿန့ဢ္လီၯ. စီၯတဿ္မ်ဿ္ဘီ မ့ဿ္ကီဿ္ပယီၯ၇ဲးဖဿဢ္ (Rifles) နီဿ္၈ံဿ္ ၂ တုၯလီၯလဿယပဢ္ဟဲနုာ္လီၯကီဿ္ပယီၯဒီးအကစဿ္နုာ္လီၯမၯသကိးတဿ္ဒီးသုးခိဢ္စံက့ Major Seagrim အကလံးသုဢ္ခိဢ္န့ဢ္လီၯ.စီၯတဿ္မ်ဿ္ဘီ န့ဢ္ဘဢ္တဿ္ဖီဢ္အီၯလဿပွၯယပဢ္ဖိဒီးတဿ္ထဿ နုာ္အီၯလဿဃိဢ္ပူၯန့ဢ္လီၯ.ဘဢ္ဆဢ္အ၀ဲဃ့ဿ္ထီဢ္က့ၯန့ဿ္ဒီး၄လါအလီဿ္ခံအကစဿ္နုာ္လီၯမၯသကိးတဿ္ ဒီးသုး(Force)နီဿ္၈ံဿ္၁၃၆တဖဢ္န့ဢ္လီၯ.တဿ္ဒုး၀ံၯအလီဿ္ခံအ၀ဲကဲထီဢ္ဘဢ္၀ဲဒဢ္ပွၯမၯတဿ္လဿ၇ူပူၯလဿကညီ၇ဲးဖဿဢ္နီဿ္၈ံဿ္ ၁ ဒီး ဖဲ ၁၉၄၉ နံဢ္ ဖဲကညီဖိတဖဢ္ ၈ဲၯထဿဢ္ထီဒါတဿ္အကစဿ္ပာ္ဃုာ္ဒီး မၯသကိး တဿ္ဒီးကညီပွၯပဿဿ္ဆဿတဿ္ဖိတီအူန့ဢ္လီၯ.ဖဲ၁၉၆၉ နံဢ္န့ဢ္အ၀ဲမၯသကိးတဿ္ဒီး(KNLA) တုၯလဿအ ကဲထီဢ္ဘဢ္သုးခိဢ္က်ဿဿ္တ၈ၯဒီးဆဿကတီဿ္ခဲအံၯအ၀ဲမ့ဿ္၀ဲကညီဒီကလုာ္စဿဖွိဢ္က၇ဿအပွၯပဿၯ လီဿ္ဆ့ဢ္နီၯန့ဢ္လီၯ. စီၯသါအီဢ္ စီၯသါအီဢ္အိဢ္ဖ်ဲဢ္ထီဢ္ဖဲ(၁၉၂၈)နံဢ္အ့စ့ဢ္ကီဿ္ဆဢ္၊၀့ဿ္တကူဢ္န့ဢ္လီၯ.အကစဿ္ဖ်ိထီဢ္ကႜိလဿကီဿ္အ့ဒယဿ္အပူၯန့ဢ္လီၯ.လဿခံန့ဢ္အ၀ဲပဿဆွဿ၇ဲဢ္က်ဲၯမၯက့ၯတဿ္လဿတဿ္ထီဢ္ဆွဿလီၯအခီပနံဢ္ (transport company)ပူၯန့ဢ္လီၯ.အ၀ဲမၯသကိးတဿ္ဒီး(KNUP)ဒံပဒိဢ္တ၈ၯဒီး(KNU)မ့ဿ္၀ဲနဲဢ္၇ြဲဿ္ခိဢ္က်ဿဿ္စးထီဢ္ဖဲ(၁၉၇၅-၁၉၈၄)နံဢ္န့ဢ္လီၯ.ဖဲ၁၉၈၄နံဢ္ အကစဿ္ကဲထီဢ္၀ဲကညီဒီကလုာ္ပွၯပဿၯလီဿ္ဆ့ဢ္နီၯခံန့ဢ္လီၯ. အ၀ဲသံ၀ဲဒဢ္ဖဲ ၁၉၉၂ နံဢ္လါအ့ျဖ့ဢ္ ၂ သီဖဲကံဿ္မဲကီဿ္ကႜီဢ္တဲဢ္အပူၯန့ဢ္လီၯ. ပဒိဢ္မါရွဢ္လါဖါ ပဒိဢ္မါရွဢ္လါဖါအိဢ္ဖ်ဲဢ္ထီဢ္ဖဲ(၁၉၄၃)နံဢ္လါယူၯလံ(၅)သီ၊လဿအ့ဢ္ယဢ္၀တံဢ္ကီဿ္ခီ၊ပါသနီဢ္ကီဿ္ဆဢ္တီကႜီသ၀ီန့ဢ္လီၯ.အပဿ္မ့ဿ္၀ဲမါဘးသီဿ္ဒီးအမိဿ္မ့ဿ္၀ဲ၈ါနးတ့ဢ္နဢ္လီၯ.အဒီပုဿ္၀ဲဿ္အိဢ္(၂)၈ၯ၊ဒီးမ့ဿ္ဖိခြါခံ၈ၯတ၈ၯန့ဢ္လီၯ.အမံၯနီဿ္ကီဿ္မ့ဿ္၀ဲမါခႜံး၇ြဢ္ဒီးအမံမလဿတဿ္ပဿဿ္ဆဿမ့ဿ္၀ဲပဒိဢ္မါရွဢ္လါဖါန့ဢ္လီၯ.အ၀ဲစးထီဢ္မၯလိတဿ္ဖဲယ့တဲဢ္ကိတီၯခဿဢ္သးကႜိပါတနီဢ္ကီဿ္ဆဢ္၊စးထီဢ္လဿ၁၉၅၉၆၀နံဢ္ဒီးဖ်ိထီဢ္တီၯဖုဢ္ဒီးတီၯခဿဢ္သးဖဲန့ဢ္လီၯ.၀ံၯအလီဿ္ခံဆဲးမၯလိကဒီးတဿ္ဖဲပါတနီဢ္တီၯထီကႜိတုၯ(၈)တီၯ၀ံၯဖ်ိ၀ဲ၈့ၯ၈့ၯဘဢ္ဘဢ္ဒီးလဲၯမၯလိက့ၯတဿ္လဿ၀့ဿ္တကူဢ္န့ဢ္လီၯ.ဖဲအ၀ဲမၯလိဒံးတဿ္လဿဖႜဢ္စိမိၯ၊လဿ၀့ဿ္တကူဢ္အဆဿကတီဿ္အ၀ဲနုာ္လီၯဟူး၈ဲၯစ့ဿ္ကီးလဿ(၁၉၆၂) နံဢ္၊ ဆဲလံဘံယူၯလံတဿ္ပထီဢ္အပူၯလီၯ. ဖဲ ၁၉၆၆ နံဢ္န့ဢ္အ၀ဲဖ်ိိိထီဢ္ဖႜဢ္စိမိၯဒီးမၯန့ဿ္လံာ္အုဢ္သးတဿ္လၯကပီၯလဿတဿ္စံဢ္စိၯတဲစိၯန့ဢ္လီၯ.ဖဲ ၁၉၆၃ နံဢ္လဿာ္အဆဿကတီဿ္အ၀ဲဆဲးက်ိးဒီးကညီဒီကလုာ္စဿဖွိဢ္က၇ဿဒီးစးထိဢ္ဟူး၈ဲၯဒီးဟံးမူဒါလဿအဟီဢ္ လာ္တဿ္မမတုၯလီၯလဿ(၁၉၆၆)နံဢ္န့ဢ္လီၯ.ဖဲ(၁၉၆၇)နံဢ္အ၀ဲဟဲနုာ္လီၯလဿကညီတဿ္ပဿဿ္ဆဿဟီဢ္က၀ီၯအပူၯ၊လဿပကိ၇ိမးဟီဢ္က၀ီၯဒီးစးထီဢ္ဟံးထီဢ္ဖီဢ္ထီဢ္ကညီဒီကလုာ္စဿဖွိဢ္က၇ဿအတဿ္ဖံးတဿ္မၯဒီး မူဒါတဖဢ္လီၯ.ဖဲ(၁၉၇၅)နံဢ္န့ဢ္အ၀ဲကဲထီဢ္သုးက့(၃)ခ်ဿဢ္လြံဿ္ထူဢ္ကီဿ္၇့ဢ္၊ကီဿ္၇့ဢ္နဲဢ္၇ြဲဢ္သဃဲၯဒီးဟံးန့ဿ္မူဒါတုၯလီၯတီၯလီၯတုၯလဿ(၁၉၈၄)နံဢ္န့ဢ္လီၯ.ဖဲ(၁၉၇၆)နံဢ္အတီဿ္ပူၯအ၀ဲဒိးတ့ဒိးဖ်ီအသးဒီးကညီတဿ္ပဿဿ္ဆဿအသုးမုဢ္နးကႜဢ္၇ြဢ္ဖဲခ်ဿဢ္လြံဿ္ထူဢ္ကီဿ္၇့ဢ္အပူၯ၊ဒီးအ၀ဲဒိးန့ဿ္ဘဢ္အဖိမုဢ္ဖိခြါလြံဿ္၈ၯလဿအမ့ဿ္စီၯစ့စ့၊နါဘြါဘြါဖါ၊နါစိၯယၯဖါစလိၯဖါသ့ဢ္တဖဢ္န့ဢ္လီၯ.ဖဲ(၁၉၈၄)နံဢ္န့ဢ္အ၀ဲနုာ္လီၯဖီဢ္ထီဢ္မူဒါဒ္ကလုာ္ဒူဢ္ဒံဿ္မိဢ္ျခဲးထ့းက၇ဿစိ(NDF) အလီဿ္ခဿဢ္သးပွၯပဿၯလီဿ္ဆ့ဢ္နီၯက၇ဿဖိတ၈ၯအသိးလီၯ. ဖဲ ၁၉၈၄နံဢ္န့ဢ္တဿ္လဲၯလီၯက၇ဿက၇ိတဿ္လဿက၇့ဢ္နံဢ္ကီဿ္စဲဢ္တုၯလီၯလဿယိၯဒိဢ္ကီဿ္စဲဢ္ကလံၯစိး၊ ယိၯဒိဢ္ကီဿ္စဲဢ္ကလံၯထံး၊ဒီးလဿကခႜ့ဢ္ကီဿ္စဲဢ္ကလံၯထံးတကပၯလီၯ.တဿ္လဲၯတဘ်ီအံၯမ့ဿ္၀ဲကလုာ္ ဒူဢ္ပာ္ဖွိဢ္ဒ္အမ့ဿ္ (KNPP) ခ့ဢ္အဲဢ္ယူဢ္ကညီဒီကလုာ္စဿဖွိဢ္က၇ဿ(ALP, PPLO, APLSP,NMSP, KIO,SSPP)အတဿ္လဲၯသကိးကလုာ္ဒူဢ္ခိဢ္နဿ္ဒိဢ္ထီတဖဢ္ပာ္ဃုာ္ဒီးဖဲန့ဢ္အ၀ဲဟံးမူဒါဒ္သုး၈့ဿ္၀ီခိဢ္နဿ္ ခံ၈ၯတ၈ၯအသိးန့ဢ္လီၯ.တဿ္လဲၯတဘ်ီအံၯ(NDF)အတဿ္ဟူးတဿ္၈ဲၯဒ္အမ့ဿ္ကလုာ္ဒူဢ္တဖဢ္အတဿ္ထဲသိးတုၯသိးဒီးတဿ္ဒိးန့ဿ္တဿ္စံဢ္ညီဢ္ပဿလီၯသးခြဲးယာ္၊တဿ္ဟူး၈ဲၯမၯတဿ္လဿတဿ္ဒုးအိ္ဢ္ထီဢ္ဖဲးဒ၇ဿဢ္ ကီဿ္စဿဖွိဢ္လဿအမ့ဿ္အတီအတဿ္ရဲဢ္တဿ္က်ဲၯတဖဢ္အ၈ီဿ္လီဿ္က၀ီၯကလုာ္ဒူဢ္ခိဢ္နဿ္တဖဢ္ဒီ္းထံဖိကီဿ္ဖိတဖဢ္အက်ါအ၀ဲနုာ္လီၯမၯသကိး၊တဿဢ္ပီဢ္ဒီးဟ့ဢ္ကူဢ္ဟ့ဢ္ဖးသကိးတဿ္လဿတဿ္သူဢ္ဟူးသး၈ဲၯအပူၯ န့ဢ္လီၯ.ဖဲ၁၉၈၄နံဢ္အ၀ဲကဲထီဢ္ကညီဒီကလုာ္စဿဖွိဢ္က၇ဿလီဿ္ခဿဢ္သးပဿဆွဿတဿ္ကမံးတံာ္က၇ဿဖိ ဒီးဟံးန့ဿ္မူဒါဒ္သုးခိဢ္က်ဿဿ္ဘိဢ္မႜးအနီဿ္ကစဿ္နဲဢ္၇ြဲဢ္တုမလီၯလဿ(၁၉၈၈)နံဢ္န့ဢ္လီၯ.ဖဲ(၁၉၈၈)နံဢ္အတီဿ္ပူၯကီဿ္ပယီၯကႜိဖိလဿအဃ့ဿ္ထီဢ္တုၯဃီၯဆူကလုာ္ဒူဢ္တဿ္ပဿဿ္ဆဿဟီဢ္က၀ီၯတဖဢ္ပ၈ီဿ္အ၀ဲပဿဆွဿ၇ဲဢ္က်ဲၯဆီဢ္ထြဲတဿ္လဿာ္သူဢ္လဿာ္သးလဿတဿ္ဃူတဿ္ဖိး၊တဿ္၇ိဿ္ဖွိဢ္အတဿ္ဖံးတဿ္မၯအ၈ီ္ဿ္လီၯ.ဖဲ (၁၉၈၉)နံဢ္တဿ္ဒုးအိဢ္ထီဢ္ကီဿ္ပယီၯဒံဿ္မိဢ္ျခဲးထ့းသိဢ္မွံၯက၇ဿ(DAB)အဆဿကတီဿ္ဒ္ခိဢ္နဿ္တ၈ၯအသိးအ၀ဲပာ္ဃုာ္၀ဲ၊၀ံၯဒီးဟံးဖီဢ္ထီဢ္တဿ္မၯဒ္လီဿ္ခဿဢ္သးပဿဆွဿကမံးတံာ္တ၈ၯအသိးဒီးက်ဲးစဿးဆီဢ္ထြဲ မၯစဿၯတဿ္လဿကလုာ္ဒူဢ္တဿ္က၇ဿက၇ိတဖဢ္ဒီးဒံဢ္မိဢ္က၇့ဢ္စံဢ္က၇ဿတဖဢ္အတဿ္၇ိဢ္ဖွိဢ္ဃူဖိးအ၈ီဿ္ န့ဢ္လီၯ.ဖဲ(၁၉၉၂)နံဢ္၊စဲးပထ့ဘဿဢ္၂၂သီအနံၯတဿ္စးဒုးအိဢ္ထီဢ္(NCUB)အခါအ၀ဲပဢ္ဃုာ္စ့ဿ္ ကီး၀ဲဒီး ဟံးဖီဢ္ထီဢ္မူဒါဒ္အမ့ဿ္နဲဢ္၇ြဲဢ္သဃဲၯသဿ၈ၯတ၈ၯအသိးန့ဢ္လီၯ. အ၀ဲဟံးမူဒါဒ္(NCUB)နဲဢ္၇ြဲဢ္တုၯလဿ အလုဿ္ထီဢ္ကြံာ္အသးတစုလီၯ.ဖဲ(၁၉၉၅)နံဢ္တဿ္မၯကညီဒီကလုာ္စဿဖွိဢ္က၇ဿခီက၇ဲး(၁၁)၀ီတ၀ီအခါတဿ္ဃုထဿထီဢ္အီၯလဿအကဟံးဖီဢ္ထီဢ္မူဒါဒ္က၇ဿအနဲဢ္၇ြဲဢ္သဃဲၯတ၈ၯအသိးန့ဢ္လီၯ.ဖဲ(၂၀၀၀)နံဢ္၊တဿ္မၯကညီဒီကလုာ္စဿဖွိဢ္က၇ဿခီက၇ဲး(၁၂)၀ီတ၀ီအန့ဢ္တဿ္ဃုထဿထီဢ္အီၯဒ္က၇ဿအနဲဢ္၇ြဲဿ္ခိဢ္ က်ဿဿ္တ၈ၯအသိး၊ဒီးဖဲကညီဒီကလုာ္စဿဖွိဢ္က၇ဿခီက၇ဲး(၁၃)၀ီတ၀ီအခါစ့ဿ္ကီးတဿ္ဃုထဿထီဢ္ကဒါ က့ၯအီၯအသီတဘ်ီလဿကကဲထီဢ္က၇ဿအနဲဢ္၇ြဲဿ္ခိဢ္က်ဿဿ္န့ဢ္လီၯ.ပဒိဢ္မါရွဢ္လါဖါမ့ဿ္ပွၯလဿအသးစဲ လဿတဿ္ကြဲးလံာ္ကြဲလဲဿ္ဒီးတဿ္ဖးလံာ္ဖးလဲဿ္တကပၯဒီးလဿ(KNU)လီဿ္ခဿဢ္သးထုးထီဢ္သနူထူကႜဿနဿဢ္ အပူၯအထိဢ္ဒံးဘိအမံၯမံဿ္ယ့ဢ္ဆဢ္၊တဿ္ပဿဿ္ဆဿသိဢ္ဒူတ၈ၯ၊စိဿ္ယဿ္ဖါဒီးအ၀ဲကြဲးတ့ဿ္တဿ္ကြဲးဒ္အမ့ဿ္တဿ္ပဿဿ္ဆဿခိဢ္နဿ္ဒီးသုးဖိတဖဢ္အသးတမူအ၈့ဿ္ဖုဢ္ကိာ္၊တဿ္ကြဲးထီ၇ီၯဒီးလုဿ္ဖိထါဖိဘဢ္ဃးတဿ္ပဿဿ္ဆဿဒီးတဿ္ထံဢ္တဿ္ဆိကမိဢ္တဖဢ္န့ဢ္လီၯ.ဖဲ(၂၀၀၈)နံဢ္၊လါဖ့ၯျဘူၯအါ၇ံၯ(၁၄)သီအနံၯဘဢ္ဖဲ(၄း၄၆) နဢ္၇ံဢ္အဆဿကတီဿ္အ၀ဲစူးကြံာ္အသးသမူခီဖ်ိလဿပွၯအဿဖိခံ၈ၯအတဿ္ကူဢ္အဿမၯသံကြံာ္အီၯအဃိလီၯ.

ဖာပြန္ၿမိဳ႕နယ္အတြင္းတြင္ အတင္း အဓမၼ ခိုင္းေစမႈမ်ား ဆက္လက္ျဖစ္ ပြား


ဧၿပီလ ၂၅ ရက္၊ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္။ စဖန္းေရွာင္း (ေကအိုင္စီ)

ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဖာ္ေဆာင္ေနဆဲကာလတြင္ ကရင္ျပည္နယ္ ဖာပြန္ၿမိဳ႕နယ္ရွိ ေက်းရြာအခ်ဳိ႕တြင္ ကရင္နယ္ျခား ေစာင့္တပ္-BGF မွ ေဒသခံမ်ားကို အတင္းအဓမၼ လုပ္အားေပးခိုင္းေစမႈမ်ား ျပဳ လုပ္ေနေသးေၾကာင္း ကရင္ လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔(KHRG)က ထုတ္ျပန္ထားသည္။

ဖာပြန္ၿမိဳ႕နယ္ အေျခစိုက္ ၁၀၁၃ ႏွင့္ ၁၀၁၄ နယ္ျခားေစာင့္တပ္ရင္းတို႔က ၎တို႔တပ္စခန္းမ်ားေဆာက္ေရး အတြက္ လိုအပ္ေသာ သစ္၊ ၀ါးႏွင့္ သက္ကယ္မ်ားကို ပို႔ေပးရန္ ယင္းေဒသရွိ မဲ့ကေနာ၊ မဲ့သရီးႀကီး၊ မဲ့သရီးဖိုးခီး ႏွင့္ ထီးေထာခီး စသည့္ေက်းရြာတို႔မွ ရြာသားမ်ားအား အတင္းခိုင္းေစခဲ့သည္ဟု KHRG မွ ဧၿပီလ ၂၃ရက္ေန႔၌ အစီရင္ခံစာတစ္ေစာင္ ထုတ္ျပန္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။

ထို႔အျပင္ ၿမိဳင္ႀကီးငူဆရာေတာ္မွ ဦးေဆာင္ၿပီး ယြန္းစလင္းေခ်ာင္းကိုျဖတ္၍ ေဆာက္လုပ္ရန္ရွိေသာ ထီးလား အယ္ထာ့ဟုေခၚေသာ တံတားအတြက္ မဲ့ပေရးႏွင့္ ေက်ာပါးေက်းရြာအုပ္စု အပါအ၀င္ အျခားေသာ ေက်းရြာ အုပ္စု ၃ ရြာမွ တစ္ရြာလ်င္ အနည္းဆံုး လူ ၅ဦးမွ ၁၀ ဦးအထိ ေန႔တိုင္းလုပ္အားေပးဆင္းေနရသည္ဟု KHRG က ဆိုသည္။

“အခု လက္ရွိအေျခအေနအရ အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္ခံေနရတာေတြကေတာ့ အရင္ကေလာက္ မဆိုးေပမယ့္ အေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိးျပၿပီး ေစခိုင္းေနတာ ရွိတုန္းပါပဲ။ ခိုင္းေစမႈကေတာ့ ဇန္န၀ါရီလကေန ေဖေဖာ္၀ါရီလအထိ ျဖစ္ပြားမႈေတြကို ထုတ္ျပန္ထားတာျဖစ္ပါတယ္”ဟု KHRG ေျပာခြင့္ရ ေနာ္ခူးခူးဂ်ဴးက ေကအိုင္စီ သို႔ေျပာသည္။

အဆိုပါေဒသရွိ ရြာသားမ်ားက သတင္းပို႔ေပးရျခင္း၊ ကင္းေစာင့္ေပးရျခင္း၊ ထမင္း၊ ဟင္းခ်က္ ျပဳတ္ေပးရျခင္း မ်ားအျပင္ ေပၚတာလိုက္ေပးျခင္းမ်ားကိုလည္း နယ္ျခားေစာင့္တပ္အတြက္ ယခုအခိ်န္ထိ လုပ္ေဆာင္ေပးေနရ သည္ဟု KHRG က ေျပာသည္။

ေနာ္ခူးခူးဂ်ဴးက “အခု ပစ္ခတ္ရပ္စဲေရးကာလမွာ ကရင္ေဒသက ရြာသားေတြ အတင္းအဓမၼခိုင္းေစခံရမ်ဳိး ဆက္ရွိေနေသးတာကို ေတြ႔ရတဲ့အတြက္ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈကိစၥနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ျပည္သူဘက္ကေန တတ္ႏိုင္သေလာက္ က်မတို႔ အဖြဲ႔ကေန ႀကိဳးစားသြားမယ္”ဟု ျဖည့္စြက္ေျပာဆိုသည္။

KHRG ထုတ္ျပန္ထားသည့္ အစီရင္ခံစာအရ ယခု ဖာပြန္ၿမိဳ႕နယ္အတြင္းရွိ ေဒသခံမ်ားကို အဓမၼခိုင္းေစေသာ နယ္ျခားေစာင့္တပ္ ၁၀၁၃ တပ္ရင္းကို ဗိုလ္မႉးေစာလွႀကိဳင္မွ ဦးေဆာင္ၿပီး ၁၀၁၄ တပ္ရင္းကို ဗိုလ္မႉး ေစာေမာင္ခ်စ္က ဦးေဆာင္သည္ဟု ေဖာ္ျပထားသည္။
KHRG ကို ၁၉၉၂ ခုႏွစ္တြင္ စတင္ဖြဲ႔စည္းခဲ့ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ ကရင္ျပည္နယ္အျပင္ ကရင္ေဒသအတြင္းတြင္ ျဖစ္ပြားေနေသာ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ားကို အခ်က္အလက္စုေဆာင္းကာ လိုက္လံေဆာင္ရြက္လွ်က္ ရွိသည္။

Thursday, April 25, 2013

သုးခီးကီဿ္ဆဿ(BGF )အသုး တဖဢ္ မဿဆူဢ္၀ဲပွၯ သ၀ီဖိ

သုးခီးကီဿ္ဆဿ(BGF )အသုး တဖဢ္ မဿဆူဢ္၀ဲပွၯ သ၀ီဖိ 


ဖဲသုးက့၅မုာ္ႀတီၯကီဿ္ရ့ဢ္ ဘုသိဢ္ကီဿ္ဆဢ္ ဟီဢ္က၀ီၯအပူၯ သုးခီးကီဿ္ဆဿ(BGF )အသုး တဖဢ္ မဿဆူဢ္၀ဲပွၯ သ၀ီဖိ တဖဢ္အဂ့ဿ္န့ဢ္ ဟီဢ္က၀ီၯ ပွၯဘဢ္မူဘဢ္ဒါလဿ အတအဲဢ္ဒိး ပာ္ဖ်ါအမံၯ တဂၯန႔ဢ္တဲ၀ဲဒဢ္လီၯ.
ဖဲလါအ့ျဖ့ဢ္ထီဢ္ ၈ သီ ၂၀၁၃ နံၯ သုးခီးကီဿ္ဆဿလဿ သီခါခ့ဢ္မံၯကၯဖီဢ္ပ်ံၯ၀ဲ သုးရ့ဢ္နီဢဂံဿ္၁၀၁၄ အသုးတဖု မဿဆူဢ္၀ဲဒဢ္ မဲးျပံး‚ ထံဘီကီာ္ဒီး ထံသဒီဢ္ထဢ္ သ၀ီဖိခဲလဿာ္ (၃၄)ဂၯလဿ ကက်ီန႕ဿ္အီၯရီဘဿဢ္က်ီး နီဢ္ တဖဢ္အဂီဿ္ အဂ့ဿ္န႕ဢ္လီဿ္က၀ီၯပွၯဘဢ္မူဘဢ္ဒါတဂၯတဲဖ်ါထီဢ္၀ဲန႔ဢ္လီၯ. 
မဿဆူဢ္၀ဲသ၀ီဖိတဖဢ္လဿအမ့ဿ္ မဲးျပံး သ၀ီ သ၀ီဖိပိာ္မုဢ္ ၁၀ ဂၯ ၊ ထံဘီကီဢ္ သ၀ီ သ၀ီဖိပိာ္မုဢ္ ၅ ဂၯ ၊ သ၀ီဖိပိာ္ခြါ ၈ ဂၯ ထံသဒီဢ္ထဢ္သ၀ီ သ၀ီဖိပိာ္မုဢ္ ၅ဂၯ သ၀ီဖိပိာ္ခြါ ၆ ဂၯ လဿကက်ီန႕ဿ္အီၯရီဘဿဢ္က်ီး နီဢ္တဖဢ္အဂီဿ္  အဂ့ဿ္န႕ဢ္အ၀ဲတဲအါထီဢ္၀ဲဒဢ္လီၯ.
တနံၯဃီ သုးခီးကီဿ္ဆဿသုးရ့ဢ္နီဢဂံဿ္၁၀၁၄ အသုးရ့ဢ္ခိဢ္ ဖါသဢ္ဘဲတဂၯ တဲပ်ံၯတဲဖုး ၀ဲလဿ တဿ္ဒုးမ့ဿ္ကဲထီဢ္ ဒီး ခ့ဢ္အဲဢ္ယူဿ္ / ခ့ဢ္အဲ(န္)အဲ(လ္)အ့ဢ္ န႕ဢ္ သါက မၯသံ ၀ဲ ထံသဒီဢ္ထဢ္ ကရူဿ္အပူၯသ၀ီဖိ ဒီးသ၀ီသးပွဿ္ လဿသ၀ီ ၅ ဖ်ဿဿ္ အဂ့ဿ္န႕ဢ္အ၀ဲတဲအါထီဢ္၀ဲဒဢ္ န႕ဢ္လီၯ.
ပဒိဢ္စီၯလြဲဂ့ၯစံး၀ဲ (လဿတဿ္ ပတုာ္တဿ္ခး ဆဿကတီဿ္န႕ဢ္ ယထံဢ္ဘဢ္လဿပယီၯသုးတဖဢ္န႕ဢ္ ဟံန႕ဿ္၀ဲ တဿ္ခြဲး တဿ္ယာ္ လဿအ၀ဲသ့ဢ္အဂီဿ္ ဒီး မ့မ့ဿ္လဿမုာ္ႀတီၯကီဿ္ရ့ဢ္ သုးက့၅ တကပၯ န႕ဢ္ အ၀ဲသ့ဢ္ဆဲး ဟူးဂဲၯ၀ဲဘဢ္ဃးဒီး တဿ္မၯဘဢ္ဒိပွၯဂ့ဿ္၀ီခြဲးယာ္န႕ဢ္အိဢ္၀ဲထီဘိလီၯ.)
မုာ္ႀတီၯကီဿ္ရ့ဢ္ဘုသိဢ္ကီဿ္ဆဢ္ဟီဢ္က၀ီၯပူၯ ပယီၯအသုး တဖဢ္မ့ဿ္တဟူးဂဲၯ၀ဲဖ်ိဖ်ိ ဖ်ါဖ်ါသနာ္က့ လဿက်ဲကူဢ္ တရံး အက်ဲန႕ဢ္ သူအီဢ္၀ဲ ဘံဢ္ကႜံဢ္အဲဢ္ (BGF) ဒီးသီခါတဖဢ္လဿကမဿဆူဢ္မဿစိး တဲပ်ံၯ တဲဖုး ဒုူဖိသ၀ီဖိ သ့ဢ္တဖဢ္အိဢ္ဒံး၀ဲ အဖဿမုဿ္ န႕ဢ္အ၀ဲတဲအါထီဢ္၀ဲလီၯ.
သုးခီးကီဿ္ဆဿ (BGF) သုးတဖဢ္ဟဲလဿသ၀ီပူၯသူတဿ္မူၯတဿ္ဘွီးဒီးတဲပ်ံၯတဲဖုး၀ဲဒူဖိသ၀ီဖိတဖဢ္ တကးဘဢ္ ခးပ်ံၯခးဖုး၀ဲဒီးက်ိ ဖိ ဒီးက်ိဖးဒိဢ္အိဢ္စ့ဿ္ကီး၀ဲလီၯ.
 စးထီဢ္လဿခ့ဢ္အဲဢ္ယူဢ္ခိဢ္နဿ္ဒီးပယီၯပဒိဢ္တဲသကိးတဿ္ပတုာ္တဿ္ခးဒီးတုၯခဲအံၯတစုန့ဢ္ လဿမုာ္ၾတီၯကီဿ္ရ့ဢ္ ဟီဢ္က၀ီၯပူၯတကပၯန႔ဢ္ ပယီၯသုးတဖဢ္ အတဿ္ဟူးတဿ္ဂဲၯ လဿသုးဂ့ဿ္၀ီမ့ဿ္ ဂ့ၯလဿတဿ္ကူဢ္တရံးအက်ဲခူသူဢ္ မ့ဿ္ဂ့ၯန႕ဢ္ အိဢ္၀ဲတပယူာ္ဃီတုၯမုဿ္မဆါတနံၯအံၯန႕ဢ္လီၯ.

သခင္မ်ိဳးေဟ့ တို႔ဗမာ ကရင္မ်ိဳးေဟ့ တို႔စရာ






မိတီၳလာက အမုန္းမီးေတာက္မ်ား


မိထီၳလာျမဳိ႕ရွိ ခ်မ္းေအးရပ္ကြက္မတ္လ ၂၂ရက္ေန႔က မီးေလာင္ေနစဥ္ (ဓာတ္ပုံ – ေတဇလႈိင္ / ဧရာ၀တီ)

ျမန္မာႏိုင္ငံအလယ္ပိုင္း မိတီၳလာၿမိဳ႕။ ဘုန္းၾကီးတပါးက မြတ္ဆလင္ မိန္းကေလးတေယာက္ကို ခ်ဳပ္ကိုင္္ၿပီး လည္ပင္းကို ဒါးျဖင့္ေထာက္ရင္း လိုက္တားေနေသာ ရဲမ်ားကို လွမ္းေအာ္သည္။ “လိုက္မလာနဲ႕၊ လိုက္လာရင္ သူ႕ကို သတ္ပစ္လိုက္မယ္”။

ထိုေန႔သည္ မတ္လ ၂၁ ရက္ အဂၤါေန႔ျဖစ္သည္။ မ်က္ျမင္သက္ေသမ်ား၏အဆိုအရ တုတ္၊ ဓား လက္နက္မ်ားကိုင္ေဆာင္ထားေသာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္လူအုပ္သည္ ၁၀၀ခန္႔ ရွိေသာ မူဆလင္မ်ား ၏ေနာက္သို႔ ထပ္ၾကပ္လိုက္ခဲ့ၾကသည္။

နာရီအနည္းငယ္အတြင္းတြင္ မြတ္ဆလင္ ၂၅ ဦးခန္႔ သတ္ျဖတ္ခံလိုက္ရ၏။ ေသြးအလိမ္းလိမ္းျဖင့္ ရုပ္အေလာင္းမ်ားကို မဂၤလာေဇယ်ံဳ ရပ္ကြက္မွ ကုန္းငယ္တခုေပၚသို႔ဆြဲတင္သြားၾကၿပီး မီး႐ိႈ႕လိုက္ၾကသည္။ ရႊံ႕ဗြက္မ်ားအတြင္းတြင္ သတ္ျဖတ္ခံထားရသူ အခ်ိဳ႕ကိုလည္း ေတြ႔ရသည္။ မီးကၽြမ္းေနေသာ အသက္ ဆယ္ႏွစ္အရြယ္ခန္႔ ကေလးႏွစ္ေယာက္၏ အေလာင္းမ်ားကိုလည္း ႐ိုက္တာသတင္းဌာနမွ ဓာတ္ပံုဆရာ ျမင္ခဲ့ရ၏။

၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ၿပီးဆံုးခဲ့ေသာ ၄၉ႏွစ္ၾကာ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကာလအတြင္းက ဥေပကၡာျပဳ ထားခဲ့ေသာ လူမ်ိဳးေရးမုန္းတီးမႈ ျပႆနာမ်ားသည္ ယခုအခ်ိန္တြင္ ပိုမိုက်ယ္ျပန္႔လာၿပီး သမိုင္း၀င္ ဒီမိုကေရစီအသြင္ကူးေျပာင္းေရးကို ၿခိမ္းေျခာက္လာသည္အထိ ျဖစ္လာ၏။ လူမ်ိဳးေရးခြဲျခားမႈ အားေကာင္းလာသလို ယင္းကိုေထာက္ခံသည့္ လႈပ္ရွားမႈမ်ား၏ အရိပ္လကၡဏာမ်ားလည္း သိသာစြာ ထြက္ေပၚ၍လာသည္။

အစိုးရ႐ံုးစိုက္ရာ ေနျပည္ေတာ္မွ ကီလိုမီတာ ၁၃၀ ကြာေ၀းေသာ လူတသိန္းေက်ာ္ေနထိုင္သည့္ မိတၳီလာၿမိဳ႕တြင္ ျပႆနာျဖစ္ၿပီး ေလးရက္ၾကာသည့္အခါ အနည္းဆံုး ၄၃ဦး ေသဆံုးခဲ့ရၿပီးျဖစ္သည္။ မြတ္ဆလင္ အမ်ားစုပါ၀င္ေသာ လူေပါင္း ၁၃၀၀၀ ခန္႔သည္ မိမိတို႔ေနအိမ္ႏွင့္ လုပ္ငန္းမ်ားကို စြန္႔ခြာထြက္ခဲ့ၾကရသည္။ လူစုလူေ၀းျဖင့္ အၾကမ္းဖက္ခဲ့ၾကသည့္ အဓိက႐ုဏ္းမ်ား ျမန္မာႏိုင္ငံ အလယ္ပိုင္း ၿမိဳ႕ရြာ ၁၄ ခုခန္႔တြင္ ျဖစ္ေပၚခဲ့ျခင္းက ႏိုင္ငံကို အာရွ၏ လူမ်ိဳးေရးခြဲျခားမႈ ျပင္းထန္ေသာ ႏိုင္ငံစာရင္းတြင္ ထိပ္နားအထိေရာက္ေအာင္ တြန္းပို႔လိုက္သည္။

မ်က္ျမင္သက္ေသ ၃၀ ေက်ာ္၏ ထြက္ဆိုခ်က္မ်ားကို အေျချပဳ၍ ပဋိပကၡကို ဆန္းစစ္ၾကည့္ေသာအခါ မိတၳီလာၿမိဳ႕မွ မူဆလင္၂၅ ဦးသတ္ျဖတ္ခံခဲ့ရမႈတြင္ ရံဖန္ရံခါ ဒီမိုကေရစီေရးလႈပ္ရွားမႈ၏ သေကၤတအျဖစ ္ျမင္ေတြ႔ ရတတ္ေသာ ဗုဒၶဘာသာဘုန္းေတာ္ႀကီးအခ်ိဳ႕က ဦးေဆာင္ခဲ့ေၾကာင္း ေတြ႔ရွိရ၏။ ရာဇ၀တ္မႈမ်ားသည္ လံုၿခံဳေရးအဖြဲ႔၀င္မ်ား၏ မ်က္ေမွာက္မွာပင္ျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး ေဒသဆိုင္ရာႏွင့္ ဗဟိုအာဏာပိုင္မ်ားက ဟန္႔တားႏိုင္ျခင္း မရွိခဲ့ေပ။

မၿငိမ္သက္မႈက အျခားၿမိဳ႕မ်ားဆီကိုပါ ကူးစက္ပ်ံ႕ႏွံ႔သြားသည္။ စီးပြားေရးၿမိဳ႕ေတာ္ ရန္ကုန္ႏွင့္ နာရီအနည္းငယ္သာ ခရီးကြာလွမ္းသည့္ ေနရာအထိ ေရာက္ရွိလာျခင္းကို မျမင္ေယာင္ျပဳေနၾကသည့္ လံုၿခံဳေရးတာ၀န္ခံတို႔၏ လုပ္ရပ္က အေထာက္အပံ့ တစံုတရာ ျဖစ္ေစခဲ့သည္။ မတ္လ ၂၁ ရက္ေန႔ သတ္ျဖတ္မႈမ်ားၿပီးသည့္ေနာက္ မႏၲေလးတိုင္း ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္က အေျခအေနကို ထိန္းသိမ္းႏိုင္ၿပီဟု ဆိုခဲ့ေသာ္ျငား ေနာက္ထပ္သံုးရက္အထိ ေဒါသေတြကို မထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ၾကေသးပါ။ မိတၳီလာၿမိဳ႕ကို အစြန္းေရာက္ဘုန္းႀကီးေတြလက္သို႔ ေပးအပ္လိုက္ရသည္။ မီးသတ္ကားေတြ တားဆီးခံရ၏။ ယံုၾကည္မႈ ေပ်ာက္ဆံုးသြားရသည့္ ကယ္ဆယ္ေရး၀န္ထမ္းမ်ားႏွင့္အတူ ပတ္၀န္းက်င္တခုလံုးသည္လည္း ေဒါသႏွင့္ ေၾကာက္႐ြံ႕စိုးထိတ္မႈေတြ ျပည့္ေနခဲ့ရသည္။

ျဖစ္ရပ္၏ လက္သည္တရားခံ အားလံုးသည္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား မဟုတ္ပါ။ သူတို႔သည္ ဆူပူမႈကို စတင္ေသာသူမ်ားေတာ့ ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္ႏိုင္ပါသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ဤအေရးအခင္းတြင္ ပထမဆံုး အသက္ဆံုး႐ံႈးသည္မွာ မူဆလင္မ်ား၏ သတ္ျဖတ္မႈခံလိုက္ရေသာ ဗုဒၶဘာသာ ဘုန္းေတာ္ႀကီးတပါးျဖစ္ေနသည္။

မိတၳီလာမွ ရာဇ၀တ္မႈမ်ားႏွင့္ အစိုးရ၏ တာ၀န္ယူမႈ အားနည္းျခင္းသည္ ယခင္ႏွစ္က ျမန္မာႏိုင္ငံ အေနာက္ဖက္ျခမ္း ရခိုင္ျပည္နယ္၌ ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ ကိစၥရပ္မ်ားမွ ႐ိုက္တာသတင္းဌာန ရရွိခဲ့ေသာ အခ်က္မ်ားႏွင့္ တူေနေၾကာင္း ေတြ႔ ရွိရသည္။ ယခုတႀကိမ္ ေပၚေပါက္လာရသည့္ အေရးအခင္းသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ႏွလံုးသားပမာ ဗ်ဴဟာေျမာက္ အခ်က္ အခ်ာက်သည့္ ၿမိဳ႕တြင္ ျဖစ္ေနသည့္အတြက္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးသမားဟု သတ္မွတ္ျခင္းခံရသူ သမၼတဦးသိန္းစိန္သည္ လံုၿခံဳေရးလက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႔မ်ားအေပၚတြင္ ထိန္းခ်ဳပ္ခြင္ ့ျပည့္၀စြာရွိပါ၏ေလာဟု ေမးခြန္းထုတ္စရာျဖစ္လာသည္။

ဗုဒၶဘာသာ၀င္ အမ်ားစုေနထိုင္ၿပီး ေရႊေရာင္၀င္းလက္သည့္ ပုထိုးေစတီမ်ားရွိေနေသာေၾကာင့္ “ေရႊႏိုင္ငံ”ဟု သိၾကသည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ယခုျဖစ္ရပ္က အမွန္တရားတခုကို ဖြင့္ထုတ္ျပခဲ့၏။ လြန္ခဲ့ေသာ ဆယ္စုႏွစ္ေတြအထိ မြတ္ဆလင္ဆန္႔က်င္ေရး လႈပ္ရွားမႈမ်ားတြင္ ဘုန္းႀကီးမ်ားက အဓိကေနရာမွ ပါ၀င္ခဲ့သည္။ ျဖစ္ေပၚခဲ့ေသာ ဆူပူမႈႏွင့္ ဆက္ႏြယ္သူ ၄၂ ဦးကို ဖမ္းဆီးထားၿပီးၿပီဆိုေသာ္လည္း “၉၆၉”ဟု သိၾကသည့္ ဘာသာေရးလႈပ္ရွားမႈတခုကို အရွိန္ျမင့္တက္ေစသည့္ ေဟာေျပာမႈေတြကို ျပဳလုပ္ေနၾကဆဲျဖစ္သည္။

ျဖစ္စဥ္ကို အကဲျဖတ္သံုးသပ္ရာတြင္ ဘာသာေရးသာမက စီးပြားေရးအရလည္း ပဋိပကၡကိုျဖစ္ေစေသာ အေၾကာင္းေတြ ထြက္ေပၚလာသည္။ မိတၳီလာ အပါအ၀င္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အလယ္ပိုင္းေဒသတြင္ မြတ္ဆလင္မ်ားသည္ သူတို႔၏အိမ္နီးခ်င္း ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားထက္ ေငြေၾကးျပည့္စံုၾကသည္။ တႏိုင္ငံလံုး အတိုင္းအတာအရတြင္ လူဦးေရ၏ ၅ ရာခိုင္ႏႈန္းသည္သာ မူဆလင္မ်ားျဖစ္ေသာ္လည္း မိတၳီလာၿမိဳ႕တြင္မူ သံုးပံုတပံုက မူဆလင္ျဖစ္၏။ အဆင့္ျမင့္ အိမ္ၿခံေျမမ်ား၊ လွ်ပ္စစ္ပစၥည္း အေရာင္းဆိုင္မ်ား၊ အ၀တ္အထည္ဆိုင္မ်ား၊ စားေသာက္ဆိုင္မ်ားႏွင့္ ေမာ္ေတာ္ဆိုင္ကယ္ အေရာင္းဆိုင္မ်ားကို မြတ္ဆလင္တို႔ ပိုင္ဆိုင္ၾက၍ လူမ်ားစုျဖစ္ေသာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားထက္ သိသာစြာ၀င္ေငြေကာင္းသူမ်ားျဖစ္ၾကသည္။ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ အမ်ားစုမွာကား အလုပ္သမားမ်ား၊ လမ္းေဘးေစ်းသည္မ်ားအျဖစ္ အသက္ေမြးၾက၏။

ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ရာစုတ၀က္နီးပါး လႊမ္းမိုးထားခဲ့သည့္ တံခါးပိတ္၀ါဒႏွင့္ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးလက္ေအာက္မွ လြတ္ေျမာက္ လာခါစျဖစ္သည္။ ေငြပင္ေငြရင္းေတာင့္တင္းမႈသည္ တံခါးဖြင့္လာသည့္ စီးပြားေရးတြင္ ေရွ႕ဆံုးကိုေရာက္ဖို႔ အေရးပါသည္။ လတ္တေလာျဖစ္ေပၚခဲ့သည့္ မၿငိမ္သက္မႈမ်ားက စီးပြားေရးတြင္ ကာလရွည္စြာ တည္ေဆာက္ထားသည့္ မူဆလင္အသိုက္အ၀န္းကို ေဘးေရာက္သြားေစႏိုင္သည္။ ဆူပူမၿငိမ္သက္မႈႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ ေကာလဟာလမ်ား၊ ထင္ေၾကးမ်ားသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးအေပၚ ႀကီးမားေသာ အခက္အခဲ အက်ပ္အတည္း က်ေရာက္ေစႏိုင္၏။

သို႕ေသာ္ ပါလီမန္အတြင္းမွ အတိုက္အခံေခါင္းေဆာင္ ႏိုဘယ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆုရွင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကလည္း သူ၏ ပုဂၢိဳလ္ ေရး အရွိန္အ၀ါကို သံုးစြဲကာအေျခအေနကို တားဆီးႏိုင္ခဲ့ျခင္းမရွိေပ။ ဗုဒၶဘာသာကို အလြန္ ယံုၾကည္သက္၀င္ေသာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ ဥပေဒစိုးမိုးေရး ရရွိေအာင္ မလုပ္ႏိုင္လွ်င္ အေျခအေန ပိုမို ဆိုး၀ါးက်ယ္ျပန္႔သြားႏိုင္သည္ အစရွိေသာ သတိေပးစကား အနည္းငယ္ကိုသာဆိုႏိုင္ခဲ့၏။ ဤေဆာင္းပါးအတြက္ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးခြင့္ေတာင္းခံရာတြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ျငင္းပယ္ခဲ့သည္။

KIA တပ္ရင္း (၁၇) အား ျပင္းထန္စြာ အစိုးရ စစ္ဆင္ေန

Written by အာဲပိုန္


႐ွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္း ကြတ္ခိုင္ၿမိဳ႕နယ္ အေ႐ွ႕ဘက္တြင္ ကခ်င္ လြတ္လပ္ေရး တပ္မေတာ္ KIA ႏွင့္ အစိုးရတပ္ဖြဲ႕ တို႔ ျပင္းထန္စြာ တိုက္ပြဲ ျဖစ္လ်က္႐ိွေၾကာင္း KIA ႏိုင္ငံျခား ဆက္ဆံေရး ဒုတာဝန္ခံ ဂ်ိန္လြန္းေတာင္ က ေျပာပါသည္။

“ဗမာ အစိုးရက ကတိတည္တဲ့ လူစားမ်ိဳးမွ မဟုတ္တာ။ ေတြ႕ဆုံေဆြးေႏြးေရး ေတြ အႀကိမ္ႀကိမ္ လုပ္တယ္။ ဂတိေတြလဲ အႀကိမ္ႀကိမ္ ေပးထားတတယ္။ ဒါေပမဲ့ က်ေနာ္တို႕ကို ဟို အေၾကာင္းျပ ဒီအေၾကာင္းျပၿပီး တပ္ဆုတ္ေပးလို႕ ေျပာတယ္။ မဆုတ္ဘူးဆိုရင္ တိုက္တယ္ေလး။ အခုလဲ အဲဒီ တပ္မဟာ ၄ ဘက္မွာ ေန႕တိုင္း တိုက္ပြဲေတြ ျဖစ္ေနတယ္လို႕ ေျပာ လို႕ရ တယ္။” ဟု ဆိုပါသည္။

အစိုးရတပ္ဖြဲ႔မ်ားသည္ ႐ွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္း ကြတ္ခိုင္ၿမိဳ႕နယ္ အေ႐ွ႕ဘက္႐ိွ KIA တပ္မဟာ (၄) လက္ေအာက္ခံ တပ္ရင္း (၁၇) နယ္ေျမ အတြင္း၌ ဧၿပီလ (၁၉) ရက္ေန႕မွ (၂၁) ရက္ေန႕အထိ (၃) ရက္ ဆက္တိုက္ တိုက္ပြဲျဖစ္ပြား ခဲ့ေၾကာင္း KIA ဗဟို စစ္႐ုံးခ်ဳပ္မွ သတင္းထုတ္ျပန္ ထားပါသည္။

http://www.kachinnet.net/news/628-kia-masat-17-dap-dung-manau-bum-kaw-laja-lana-gasat-poi-byin

ယင္းတိုက္ပြဲတြင္ အစိုးရတပ္ဖြဲ႕မွ ခလရ ၁၂၇၊ ခမရ ၃၂၂၊ ခမရ ၃၁၂၊ ခလရ ၁၂၉ ၊ ခလရ ၁၄၅ တပ္ဖြဲ႔မ်ား စုေပါင္းၿပီး လာေရာက္ တိုက္ခိုက္ ခဲ့ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ဆိုပါသည္။

ဤကဲ့သို႕ တိုက္ပြဲျပင္းထန္ေနခ်ိန္တြင္ အစိုးရစစ္ကူမ်ားသည္ စစ္ကား အစီး (၂၀) ခန္႕ျဖင့္ KIA တပ္ရင္း (၁၇) ဘက္သို႕ ယမာန္ေန႕တြင္ ထပ္မံစစ္ကူသြားခဲ့ေၾကာင္း ကြတ္ခိုင္ၿမိဳ႕နယ္႐ိွ နယ္ေျမခံ မ်က္ျမင္တစ္ဦးက ဆိုပါသည္။

KIA ႏွင့္ အစိုးရ တို႕သည္ တရုတ္ႏို္င္ငံတြင္ က်င္းပေသာ စစ္ေျပၿငိမ္းေရး ေဆြးေႏြးပြဲ အပါ၀င္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပြဲ (၁၄) ႀကိမ္ခန္႕ ေတြ႕ဆုံ ေဆြးေႏြး ခဲ့ေသာ္ လည္း ေျပလည္မႈမ်ား မ႐ိွသည့္အျပင္ တိုက္ပြဲမ်ား ဆက္လက္ ျဖစ္ပြားလ်က္ ႐ိွေန ဆဲ ျဖစ္ပါသည္။

KIA သည္ တိုင္းရင္းသားမ်ား အခြင့္အေရးအတြက္ ႏို္င္ငံေရးအရ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးျပီး သေဘာတူညီခ်က္ ရမွသာ အပစ္အ ခတ္ရပ္စဲ လိုပါသည္။ အစိုးရဖက္ကမူ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးကို အရင္ရယူျပီးမွ ႏိုင္ငံေရးအရ ေဆြးေႏြးသြားရန္ လိုလားေန ပါသည္။

သို႔ေသာ္ အစိုးရသည္ ၁၉၉၄ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၂၄ ရက္ေန႕ကတည္းက KIA ႏွင့္ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး လက္မွတ္ ေရးထိုး ခဲ့ပါသည္။ ဤကဲ့သို႔ လက္မွတ္ ေရးထိုး ထားေသာ္လည္း တိုင္းရင္းသားမ်ား ေမွ်ာ္လင့္ေနေသာ ႏို္င္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲ မျဖစ္လာဘဲ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲ မတိုင္မွီ၌နယ္ျခားေစာင့္တပ္ အသြင္ကို ေျပာင္းလဲေပးရန္ ဖိအားေပးျခင္း ခံခဲ့ရပါသည္။

အစိုးရတပ္ဖြဲ႕မ်ားသည္ KIA ႏွင့္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး တစ္လခန္႕ အၾကာတြင္ ကခ်င္ ျပည္နယ္ အတြင္းသို႕ စစ္အင္အား အလုံရင္းျဖင့္ ဝင္ေရာက္လာခဲ့သည္။ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး သေဘာတူညီခ်က္ ရရန္ KIA မွ ဆုတ္ခြာ ေပးခဲ့ေသာ တပ္စ ခန္းေနရာမ်ားသို႔ အစိုးရ တပ္ဖြဲ႕မ်ားက ဝင္ေရာက္ ေနရာယူခဲ့ေၾကာင္း ဂ်ိန္လြန္းေတာင္က ဆိုပါသည္။

“အဲဒီတုန္းက ဂတိေတြ အမ်ားႀကီး ေပးထားၿပီးေတာ့ တစ္လဘဲၾကာတယ္။ သူတို႕ဘက္က သူတို႔ထား႐ိွတဲ့ ဂတိေတြ ကို ဖ်က္လိုက္တယ္။ က်ေနာ္တို႕ တပ္စခန္းေတြကို လိုက္သိမ္းတယ္။ ေနာက္ဆုံး က်ေနာ္တို႕ သည္းမခံႏိုင္ေတာ့ဘဲ့ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ဇြန္လမွာ ျပန္တိုက္ခဲ့ၾကတယ္။” ဟု ဆိုပါသည္။

ယေန႔ျဖစ္ပြားေနသည့္ တိုက္ပြဲမ်ားသည္လည္း အစိုးရဘက္က ဂတိမတည္ေသာ တိုက္ပြဲမ်ားပင္ ျဖစ္သည္။ လက္႐ိွ ျမန္မာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးသည္ အစိုးရ ဂတိတည္မႈ အေပၚ မ်ားစြာ မူတည္ေၾကာင္း ဂ်ိန္လြန္းေတာင္ က သုံးသပ္ ေျပာဆို သြားပါသည္။

အစိုးရသည္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲထားေသာ အင္အားႀကီးသည့္ တိုင္းရင္းသားအဖြဲ႔မ်ားကို ၄င္းတို႔ ေပးထားေသာ ဂတိမ်ားကို ေျဗာင္ခ်ဳိးေဖါက္ျပီး တိုက္ခိုက္ေနပါသည္။ အထူးသျဖင့္ ေသြးခြဲအုပ္ခ်ဳပ္ေရး နည္းဗ်ဴဟာအရ KIA ၊ SSPP ႏွင့္ RCSS တို႔အား တိုက္ခိုက္ေနျပီး KNU ၊ KNPP ႏွင့္ NMSP တို႔အား အဆင္ေျပဆံုးနည္းျဖင့္ ဆက္ဆံထားသည္ကို ေတြ႔ေနရပါ သည္။

Wednesday, April 24, 2013

Burma Riots- Police Failing to Stop Attack

Burma Riots- Police Failing to Stop Attack

Views on Proportional Representation System

Sunday, April 21, 2013

တဿ္ဆဿကတီဿ္လဿပယီၯပဒိဢ္ဒီးခ့ဢ္အဲဢ္ယူဿ္အဘဿဢ္စဿၯ

မုဿ္နံၯ - ၁၈ ၄ ၂၀၁၃
ဆဿကတီဿ္ခဲအံၯပွၯအါဂၯတဲ၀ဲလဿမ့ဿ္၀ဲတဿ္ဆဿကတီဿ္လဿပယီၯပဒိဢ္ဒီးခ့ဢ္အဲဢ္ယူဿ္အဘဿဢ္စဿၯမၯ၀ဲတဿ္ပ တုာ္ တဿ္ခး၀ံၯထံဢ္လိာ္စံးကတိၯသကိးတဿ္လဿကသူဢ္ထီဢ္၀ဲတဿ္နာ္န႕ဿ္ လိာ္သးဒီးကသူဢ္ထီဢ္က့ၯ တဿ္မုာ္ တဿ္ခုဢ္တဿ္ဃူတဿ္ဖိးလဿထံလီဿ္ကီဿ္ပူၯအဂီဿ္န႕ဢ္လီၯ.တကတီဿ္ဃီလဿတဿ္ကစီဢ္အက်ိၯအဘိဘိန႕ဢ္ပာ္ဖ်ါ၀ဲ လဿပယီၯပဒိဢ္ဒီးခ့ဢ္အဲဢ္ယူဿ္အဘဿဢ္စဿၯ မၯ၀ဲတဿ္ပတုာ္တဿ္ခးန႕ဿ္လံဒီး တဿ္မုာ္တဿ္ခုဢ္အိဢ္ထီဢ္လံ လဿထံလီဿ္ကီဿ္ပူၯလံန႕ဢ္ လီၯ.ပယီၯကီဿ္ခိဢ္ အူသ့စ့ဢ္ စ့ဿ္ကီးတဲ၀ဲလဿတဿ္ပတုာ္တဿ္ခးန႕ဿ္လံ၊ တဿ္မုာ္ တဿ္ခုဢ္အိဢ္ထီဢ္လံလဿ ထံလီဿ္ကီဿ္ပူၯလံဒီး သူဢ္ထီဢ္၀ဲတဿ္နာ္န႕ဢ္လိာ္သးဒီး ကလုာ္ဒူဢ္ပဿဿ္ဆဿ တဿ္တ ဖဢ္န႕ဿ္လဿာ္ဃဢ္ဃဢ္လံ၊ အိဢ္တ့ဿ္က့ၯဒဢ္ထဲက ခႜ႕ဢ္တဒူဢ္ဧိၯလီၯ.
        ဒီးအ၀ဲသ့ဢ္က်ဿးစဿး၀ဲဘဢ္အဖဿအဃနာ္၀ဲလဿတယံာ္ဘဢ္ကမၯန႕ဿ္တဿ္ပတုာ္တဿ္ခးတဿ္နာ္န႕ဿ္လိာ္သးဒီး ကခႜ႕ဢ္ တဿ္ထူဢ္ဖ်ဲးသုးမုဿ္ဒိဢ္ ခ့ဢ္အဢ္အ့ဢ္၊ခ့ဢ္အဢ္အိဢ္ကန႕ဿ္စ့ဿ္ကီးန႕ဢ္လီၯ. အဃိအူသ့စ့ဢ္အနီဿ္ကစဿ္ဒဢ္ ၀ဲလဲၯဟး၀ဲဆူ ထံဂၯကီဿ္ဂၯ တကီဿ္၀ံၯတကီဿ္ဒီး တဲ၀ဲလဿကီဿ္ပယီၯပူၯတဿ္မုာ္တဿ္ခုဢ္အိဢ္ထီဢ္က့ၯလံ တဿ္ဒုးတဿ္ယၯတအိဢ္လဿၯဘဢ္ဒီးကြဲဃီၯကိးဃီၯ၀ဲထံဂၯကီဿ္ဂၯခိဢ္နဿ္တဖဢ္လဿကဟဲႏုာ္လီၯမၯမုဿ္က်ိၯ၀ဲၯ ကြာ္တဿ္ဂုၯထီဢ္ပသီထီဢ္လဿကီဿ္ပယီၯပူၯအါအါဂီဿ္ဂီဿ္န႕ဢ္လီၯ.ဒီးဃ့၀ဲထံဂၯကီဿ္ဂၯခိဢ္နဿ္တဖဢ္လဿကနဿ္ပဿဿ္ ဆီဢ္ထြဲဟ့ဢ္ဂံဿ္ဟ့ဢ္ဘါအီၯအါအါန႕ဢ္လီၯ.လဿတဿ္န႕ဢ္အဃိထံဂၯကီဿ္ဂၯတနီၯအခိဢ္အနဿ္တဖဢ္စီဢ္မဲာ္စီဢ္နါ ထီဢ္ လဿကႏုာ္လီၯမၯ၀ဲမုဿ္က်ိၯ၀ဲၯကြာ္တဿ္ဂုၯထီဢ္ပသီထီဢ္လဿကီဿ္ပယီၯပူၯအါအါဂီဿ္ဂီဿ္ဒီးတနီၯက်ါစးထီဢ္ ဘ်ဿလီၯက်ိဢ္စ့လံဒဢ္လဲာ္လီၯ.
        ဘဢ္ဆဢ္ပွၯအိဢ္၀ဲတနီၯလဿအကြဿ္ထံထိဢ္ထံစီၯထံတဖဢ္သံကြဿ္ထီဢ္၀ဲလဿကီဿ္ပယီၯပဒိဢ္ဒီး ခ့ဢ္အဲဢ္ယူဢ္ အဘဿဢ္စဿၯတဿ္မၯ၀ဲတဿ္ပတုာ္တဿ္ခးန႕ဿ္လံန႕ဢ္ မ့ဿ္တဿ္အနီဿ္ကီဿ္ဧါ.ဒီးကီဿ္ပယီၯပူၯ တဿ္မုာ္ တဿ္ခုဢ္ အိဢ္ထီ္ဢ္လံ န႕ဢ္မ့ဿ္တဿ္အနီဿ္ကီဿ္ဧါန႕ဢ္လီၯ. တဿ္သံကြဿ္အံၯမ့ဿ္တဿ္သံကြဿ္လဿ အဘဢ္ဒီးအလီဿ္ အိဢ္စဲဃဲး လဿတဿ္ကဘဢ္သံကြဿ္အီၯန႕ဢ္လီၯ.ဘဢ္မႏုအဃိလဲဢ္န႕ဢ္ဒ္ပွၯသံကြဿ္ တဂၯသံကြဿ္ထီဢ္၀ဲအသိး ပမ့ဿ္ ကြဿ္ထံက့ၯ ပယီၯပဒိဢ္ဒီးခ့ဢ္ အဲဢ္ယူဿ္ခိဢ္နဿ္အဘဿဢ္စဿၯ္မၯ၀ဲတဿ္ပတုာ္တဿ္ခး အဂဿဿ္အက်ဿၯလဿပ ကထံဢ္သ့ဢ္ညါအီၯဖ်ိဖ်ိဖ်ါဖ်ါ အိဢ္ဒီး တဿ္ ဘိး ဘဢ္ရၯ လီၯ၊ တဿ္မၯနီဿ္မၯဃါလဿလံာ္ပူၯလဲဿ္ပူၯ မ့ဿ္ဂ့ၯ၊ခီဖ်ိ တဿ္ရၯလီၯ တဿ္ကလုဿ္သန႕ကြဲၯလ့လိၯ မ့ဿ္ဂ့ၯ ပတထံဢ္သ့ဢ္ညါနဿ္ဟူဘဢ္နီတဘ်ီဒံးဘဢ္.
ပသ့ဢ္ညါဘဢ္လဿခ့ဢ္အဲဢ္ယူဿ္ခိဢ္နဿ္ဒီးပယီၯပဒိဢ္ခဿဢ္စးထံဢ္လိာ္စံးကတိၯသကိးတဿ္လဿဖိးတဿ္ဘ်ဿသဲစးအ ဆိကတဿဿ္တဘ်ီ ၂၀၁၂ နံဢ္ လါဖ့ၯၾဘဴၯအါရံၯ ၁၂ သီ လဿကညီကီဿ္စဲဿ္၀့ဿ္ခိဢ္၀့ဢ္ဖဢ္အဢ္န႕ဢ္လီၯ. ဒီးလဿတဿ္ ထံဢ္လိာ္ စံးကတိၯသကိးတဿ္လဿဘ်ီ၀ဲၯအံၯ၀ံၯမၯန႕ဿ္၀ဲတဿ္သးလီၯပလိာ္ဒီး ဆဲးလီၯစုတဿ္ပနီဢ္ လဿခံခီခံကပၯ လဿာ္တဿ္သးလီၯပလိာ္လံလဿတခးလိာ္သးလဿၯဘဢ္ပတုာ္ကြံာ္တဿ္ခး လိာ္သးလံ၊ဒ္န႕ဢ္ တမ့ဿ္ဘဢ္၊မ့ဿ္၀ဲတဿ္ဆဲးလီၯစုတဿ္ပနီဢ္လဿခံခီခံကပၯလဿာ္တဿ္သးလီၯပလိာ္အိဢ္လံလဿကစံးကတိၯသကိး၀ဲ တဿ္ပတုာ္တဿ္ခးအဂ့ဿ္လဿကသူဢ္ထီဢ္တဿ္နာ္န႕ဿ္လိာ္သးဒီးတဿ္ဃူတဿ္ဖိးတဿ္မုာ္တဿ္ခုဢ္အဂီဿ္ဧိၯဒံးလီၯ.ဒီးတဿ္ ထံဢ္လိာ္စံးကတိၯတဿ္ခံဘ်ီတဘ်ီ မ့ဿ္ဂ့ၯသဿဘ်ီတဘ်ီ မ့ဿ္ဂ့ၯန႕ဢ္တဿ္စံးကတိၯသကိးတဿ္ဘဢ္ဃးတဿ္ ပတုာ္တဿ္ခးအဂ့ဿ္ဒီးခံခီခံကပၯလဿာ္ တဿ္သးလီၯပလိာ္အိဢ္လံလဿကပတုာ္ကြံာ္တဿ္ခးလိာ္သး ဒီးဆဲးလီၯ သကိး စုတဿ္ပနီဢ္တအိဢ္စ့ဿ္ကီးဒံးဘဢ္.
တဿ္ထံဢ္လိာ္သးခံဘ်ီတဘ်ီန႕ဢ္စံးကတိၯသကိးဒဢ္တဿ္ဂ့ဿ္ဘဢ္ဃးတဿ္ကရဲဢ္က်ဲၯဆီဘဢ္သုးမုဿ္ဒိဢ္အလီဿ္အ က်ဲ ဒီးတဿ္မ့ဿ္မၯတဿ္ပတုာ္တဿ္ခး၀ံၯအလီဿ္ခံသုးမုဿ္ဒိဢ္ခံကပၯလဿာ္ကမူထြဲမၯထြဲ ၀ဲတဿ္ဘ်ဿတဿ္နဲဢ္က်ဲန႕ဢ္ တဿ္က ဘဢ္ကြဲးပာ္ လီၯအီၯ ဒ္လဲဢ္ဒီးမတၯတကပၯကဘဢ္ကြဲး ၀ဲဒဢ္အဂ့ဿ္ တဖဢ္ န႕ဢ္လီၯ.
၀ံၯအလီဿ္ခံတဿ္လဲၯအိးထီဢ္၀ဲတဿ္ဆဲးက်ိးရ့လိာ္သးအ၀ဲၯဒဿးလဿလဿဿ္ဒိဢ္၀့ဿ္၀ံၯခ့ဢ္အဲဢ္ယူဢ္ခဿဢ္စးတဖဢ္ ဟဲက့ၯ ကဒါက့ၯဆူအလီဿ္အက်ဲန႕ဢ္လီၯ. တဿ္လဲၯထံဢ္လိာ္စံးကတိၯသကိးတဿ္သဿဘ်ီတဘ်ီ လဿကညီ ကီဿ္စဲဿ္ ၀့ဿ္ဖဢ္ အဢ္ကြဲဿ္ကဘီ ဟိဢ္တဲ(လ္)အခါစ့ဿ္ကီးတဿ္ကစံးကတိၯ သကိးတဿ္ပတုာ္တဿ္ခးလိာ္သး အဂ့ဿ္ဒီးခံခီခံကပၯ တဿ္ သး လီၯပလိာ္လဿကပတုာ္ကြံာ္တဿ္ခးလိာ္သးဒီးဆဲးလီၯစုတဿ္ပနီဢ္န႕ဢ္ တအိဢ္စ့ဿ္ကီးဘဢ္. တဿ္ထံဢ္လိာ္ စံးက တိၯ သကိး တဿ္လဿဘ်ီ၀ဲအံၯန႕ဢ္တဿ္စံးကတိၯ သကိးဒဢ္တဿ္ သိဢ္ တဿ္သီတဿ္ဘ်ဿလဿ ခ့ဢ္အဲဢ္ယူဢ္ ကြဲး၀ဲလဿ သုးမုဿ္ဒိဢ္ခံကပၯလဿာ္ ကဘဢ္ဒိကနဢ္လူၯထြဲမၯထြဲ၀ဲဖဲ တဿ္မ့ဿ္ မၯ၀ဲ တဿ္ပတုာ္တဿ္ခး၀ံၯ တဿ္ရဲဿ္က်ဲၯဆီ ဘဢ္ သုးမုဿ္ဒိဢ္ အလီဿ္အက်ဲ၀ံၯအလီဿ္ခံန႕ဢ္လီၯ.
ဒီးတဿ္သိဢ္တဿ္သီတဿ္ဘ်ဿလဿ ခ့ဢ္အဲဢ္ယူဿ္ကြဲး၀ဲလဿသုးမုဿ္ဒိဢ္ခံကပၯလဿာ္ ကဘဢ္ဒိကနဢ္၀ဲအံၯ ပယီၯ ပဒိဢ္ တကပၯ အခဿဢ္စးတဖဢ္တဲ၀ဲလဿတူဿ္လိာ္ဒဢ္၀ဲဒ္သႏူတခါအသိး(မူအားျဖင့္လက္ခံသည္)ဒီး တဿ္သး လီၯ ပလိာ္ အိဢ္ခံကပၯလဿာ္ဃိဆဲးလီၯစုမုဿ္တဿ္ပနီဢ္န႕ဢ္လီၯ. မ့မ့ဿ္တဿ္တဲသကိးတဿ္ဂ့ဿ္ဘဢ္ဃးပယီၯ ပဒိဢ္အသုး ကထုးလီၯစွၯကြံာ္အသုးလဿတလီဿ္တနီၯတခါ ပယီၯပဒိဢ္ခဿဢ္စးတဖဢ္တဲ၀ဲလဿ ဆဿတဲာ္၀ဲ တန႕ဢ္ အဃိ ကစိာ္ထီဢ္ တဿ္ဂ့ဿ္ အံၯ ဆူအခိဢ္အနဿ္ဘဢ္ထြဲဘဢ္ဃးလဿ ဖီခိဢ္တဖဢ္အအိဢ္ဒီး ကထံဢ္လိာ္စံး ကတိၯ သကိးကဒီးတဿ္ဂ့ဿ္အံၯ လဿ ခံတဘ်ီ န႕ဢ္လီၯ.မ့မ့ဿ္ ခ့ဢ္အဲဢ္ယူဿ္ခိဢ္နဿ္ဒီးပယီၯပဒိဢ္ခဿဢ္စး ထံဢ္ လိာ္စံး ကတိၯသကိး တဿ္လဿ အဂၯန႕ဢ္ ကအိဢ္၀ဲ တဘ်ဴးဘ်ီဘဢ္ဆဢ္တဿ္ထံဢ္လိာ္သးအံၯမ့ဿ္ဒဢ္ နီဿ္တဂၯ တဿ္ ကြဲမုာ္လိာ္သးလဿတဿ္ရ့လိာ္မုာ္လိာ္သး အဂီဿ္ဒီးတမ့ဿ္တဿ္စံးကတိၯသကိးတဿ္ပတုာ္တဿ္ခး လိာ္သး အဂ့ဿ္ဘဢ္န႕ဢ္လီၯ.
   အဃိပမ့ဿ္ကြဿ္က့ၯလဿခ့ဢ္အဲဢ္ယူဿ္ခိဢ္နဿ္ဒီးပယီၯပဒိဢ္ခဿဢ္စးတဖဢ္အတဿ္ထံဢ္လိာ္စံးကတိၯသကိးလဿ ဖိးသဲ စး သဿဘ်ီလဿာ္န႕ဢ္တဿ္သးလီၯပလိာ္အိဢ္လံလဿပတုာ္ကြံာ္တဿ္ခး ဒီးဆဲးလီၯသကိး လံစုမုဿ္တဿ္ ပနီဢ္ န႕ဢ္ တအိဢ္ဒံးနီတဘ်ီဘဢ္.ဘဢ္ဆဢ္တဿ္ကစီဢ္၀ဲၯက်ိၯ အဘိဘိပာ္ဖ်ါ၀ဲလဿတဿ္ရၯ လီၯတဿ္ကလုဿ္ သန႕ တဖဢ္မ့ဿ္ဂ့ၯ၊လဿလံာ္တဿ္ပရဿပစဿဿ္တဖဢ္မ့ဿ္ဂ့ၯဒီးပွၯအိဢ္၀ဲအါမးလဿစံး၀ဲလဿ ခ့ဢ္အဲဢ္ယူဿ္ခိဢ္နဿ္ဒီး ပယီၯ ပဒိဢ္ အဘဿဢ္စဿၯ မၯ န႕ဿ္လံ ၀ဲ တဿ္ပတုာ္တဿ္ခးလိာ္သးလံန႕ဢ္မ့ဿ္ လဿအ၀ဲသ့ဢ္ တကြဿ္ ထံပဲာ္ထံနီၯဖး တဿ္လီၯတံဿ္လီၯဆဲးဘဢ္အဃိန႕ဢ္လီၯ.
ဒီးပယီၯပဒိဢ္တခီဟံန႕ဿ္တဿ္ခြဲးတဿ္ယာ္လဿ ခ့ဢ္အဲဢ္ယူဿ္အဖီခိဢ္ဒီးဖဲတဿ္ထံဢ္လိာ္သးတဿတဘ်ီ ဖဲ၀့ဿ္ဖဢ္အဢ္ အ ခါတဿ္ဆဲးလီၯစုတဿ္ပနီဢ္ဘဢ္ဃး တဿ္ကစံးကတိၯတဿဢ္ပီဢ္သကိးတဿ္ပတုာ္တဿ္ခး အဂီဿ္တဿ္သးလီၯ ပလိာ္ အိဢ္ န႕ဢ္အ၀ဲဘိး ဘဢ္ရၯလီၯ၀ဲလဿတဿ္ပတုာ္တဿ္ခးန႕ဿ္လံဒီး တဿ္ဆဲးလီၯစုတဿ္ပနီဢ္လံအဃိ ပွၯထဿ တဿ္ကစီဢ္ဖိဒီးပွၯအါဂၯစံး၀ဲလဿ ခ့ဢ္အဲဢ္ယူဿ္ဒီးပယီၯပဒိဢ္အဘဿဢ္စဿၯ တဿ္မၯ၀ဲတဿ္ပတုာ္တဿ္ခး လံန႕ဢ္ လီၯ. ဒ္န႕ဿ္အသိးလဿ ခ့ဢ္အဲဢ္ယူဢ္ခိဢ္နဿ္တကပၯစ့ဿ္ကီးတကြဿ္ထံကဒါက့ၯအတဿ္ထံဢ္လိာ္စံးကတိၯ တဿဢ္ ပီဢ္သကိးတဿ္ဒီးကီဿ္ပယီၯပဒိဢ္ခဿဢ္စးတဖဢ္တဘ်ီဒီးတဘ်ီအတဿ္သးလီၯပလိာ္ဆဲးလီၯစုတဿ္ပနီဢ္လဿတဘ်ီဒီး တဘ်ီတဿ္ဂ့ဿ္တဿ္က်ိၯအဖီခိဢ္ဘဢ္ဒီးလူၯပိာ္ထြဲဃုာ္လိၯ၀ဲပယီၯပဒိဢ္အတဿ္ဘိးဘဢ္ရၯလီၯအခံဒီးတကြဲးရၯလီၯ ကတိၯရွဲလဲက့ၯတဿ္ဘဢ္အဃိပွၯထဿတဿ္ကစီဢ္တဖဢ္ဒီးပွၯအါဂၯနာ္၀ဲဒ္ပယီၯပဒိဢ္အတဿ္ရၯလီၯဘိးဘဢ္သ့ဢ္ ညါ၀ဲအသိးန႕ဢ္ လီၯ.

အဃိဘဢ္ဃးတဿ္ဂ့ဿ္အံၯအလီဿ္အိဢ္လဿခ့ဢ္အဲဢ္ယူဿ္ခိဢ္နဿ္တဖဢ္ကဘဢ္ကြဲးရွဲလဲရၯလီၯဘိးဘဢ္သ့ဢ္ညါက့ၯ၀ဲ ၀ံၯ လဿခ့ဢ္အဲဢ္ယူဿ္ခိဢ္နဿ္ဒီးပယီၯပဒိဢ္အဘဿဢ္စဿၯကဘဢ္စံးကတိၯတဿဢ္ပီဢ္မၯလီၯတံဢ္က့ၯဒံးတဿ္ပတုာ္ တဿ္ ခးအဂ့ဿ္လီၯတံဢ္လီၯဆဲးဒ္သိးကဖ်ါရွဲ၀ဲလဿပွၯကိးဂၯဒဲးအတဿ္ထံဢ္အပူၯန႕ဢ္လီၯ. မ့ဿ္တမၯလီၯတံဿ္ က့ၯ၀ဲဒ္န႕ဢ္ ဘဢ္ဒီးမ့ဿ္အိဢ္လိၯမိၯတူဿ္လိာ္လိၯမိၯ၀ဲဒ္အံၯန႕ဢ္ ကလီၯဂာ္ဒ္တဿ္ယူဿ္တက်ဴမိက်ိ တဿ္အသိးဒီး တဿ္လီၯတံဿ္လီၯဆဲးတဿ္သံတဿ္မံတအိဢ္အဃိမုဿ္တနံၯကဲထီဢ္ကဒါက့ၯတဿ္ကီတဿ္ခဲသ့၀ဲသပွဿ္ကတဿဿ္န႕ဢ္ လီၯ.ဒ္န႕ဢ္အသိးပွၯထဿတဿ္ကစီဢ္ဖိတဖဢ္ဒီးပွၯအါဂၯလဿအတဲ၀ဲလဿ ခ့ဢ္အဲဢ္ယူဿ္ခိဢ္နဿ္ဒီးပယီၯ ပဒိဢ္အ ဘဿဢ္ စဿၯတဿ္မၯ၀ဲတဿ္ပတုာ္တဿ္ခးန႕ဿ္ လံတဖဢ္စ့ဿ္ကီးၾကဿးလဿကဘဢ္က့ၯကြဿ္ ကဒါပဲာ္ထံနီၯဖးက့ၯတဿ္ အိဢ္သး၀ံၯ သုတနာ္နါစိၯကတိၯနါစိၯလဿၯတဿ္ တဂ့ၯ အဂီဿ္မ့ဿ္တဿ္ဒုးသ့ဢ္ညါ ဒုးသ့ဢ္နီဢ္ထီဢ္က့ၯ အ၀ဲသ့ဢ္ စ့ဿ္ကီးန႕ဢ္လီၯ.